De week zette meteen de toon met een kamerbrede wijziging van de Staatsschuldwet, niet als vrijbrief maar als juridische reparatie die het beheer van bestaande verplichtingen ordent en tot eind 2027 tijdelijk ruimte biedt om overschrijdingen te legaliseren terwijl het parlement via een jaarlijks staatsschuldenplan de vinger aan de pols houdt. Minister Adelien Wijnerman somde de realiteit op, een staatsschuld rond SRD 145 miljard ofwel 98 procent van het bbp tegenover een norm van 60 procent, een last die zonder aanpassing zelfs herfinanciering van dure posten onwettig zou maken en die bovendien samenvalt met internationale verplichtingen zoals een IMF-exposure van 390 procent van het General Resource Account. De herschikking van de Oppenheimer-obligaties duwt zware aflossingen richting 2026 tot 2028 wanneer de eerste olie-inkomsten worden verwacht, maar nog voor de oliestroom rekent de begroting op bijna tweehonderd miljoen dollar per jaar aan rente en aflossing, plus een Value Recovery Instrument dat tot 2050 doorloopt en inmiddels op circa 374 miljoen dollar staat, waarmee de totale prijs van herschikking en nieuwe obligatie oploopt tot ongeveer 1,9 miljard dollar. Nieuwe leningen zijn sinds Juli 2025 niet aangegaan, lopende kredieten zoals de 25 miljoen van de IDB voor luchtvaart waren eerder al goedgekeurd, terwijl hervormingen bij Belastingdienst en Douane de inning en transparantie moeten optillen en Financiën samen met het Bureau voor de Staatsschuld aan een geconsolideerde wet werkt die de opeenstapeling van noodreparaties achter zich laat.
De Suriname Economic Oversight Board noemde de gekozen route beter dan het oorspronkelijke initiatief, maar miste de zichtbare rol van de Centrale Bank bij ingrepen die inflatie dempen en wees erop dat maatschappelijke kosten van lenen scherper in de wet mogen terugkomen. De termijn om terug te keren naar 60 procent bbp wordt door de SEOB als lang ervaren en het bekende bezwaar tegen lenen ontbrak, mits middelen aantoonbaar landen in duurzame infrastructuur en productie. In dat licht leest de begrotingszin vanzelf, elke SRD die de productiebasis vergroot werkt dubbel terug, eerst in groei en daarna in schuldquote.
WWF-Guianas bracht op 2 Oktober negentien partijen bijeen voor de derde BIODEV 2030-sessie, gedragen door LVV en OGM, om publieke hervormingen in de visserij uit te werken, van prioritering van operationele technologie tot keuzes in de architectuur die het toezicht straks moet dragen. De uitkomsten voeden een regionale technische uitwisseling eind oktober tussen Guyana, Suriname en Frans-Guyana waar beheerders, vissers en wetenschappers best practices naast elkaar leggen en zo de decemberfinale van het traject voorbereiden. Het ritme van plannen en testen helpt om later in de keten minder te improviseren wanneer handhaving en exporteisen elkaar ontmoeten.
De maatschappelijke motor voor die keuzes draaide hoorbaar op toen Green Heritage Fund zijn twintigjarige mijlpaal aankondigde met workshops en een gala tussen 22 en 24 Oktober, met thema’s die direct aan de kustpraktijk raken, van olielekken en bescherming van de Guianadolfijn tot het belang van estuaria. Oprichtster Monique Pool riep bedrijven op om aan te haken met concrete actieplannen en herinnerde eraan dat een land dat zich als groenste afficheert dat ook in zijn begroting laat zien, wat in een tijd van schaarse middelen eerder richting geeft dan extra kosten betekent.
LVV meldde dat het residuelab dat sinds 2012 of 2013 in opbouw is, bouwkundig voor negentig procent staat, dat apparatuur aanwezig is en dat personeel wordt getraind, precies de stap die nodig is om de EU-ban op bepaalde landbouwstromen op te heffen doordat Suriname eindelijk op residuen kan testen volgens de norm. Voorlichting blijft een hoeksteen omdat eigen gemengde bestrijdingscocktails nog circuleren, terwijl strengere grenscontroles en sancties tegen verboden middelen de onderkant van de markt aanpakken en winkeliers die toch verkopen hun vergunning verliezen. Wanneer het lab draait en ketenkennis op boerderijniveau wordt geborgd, krijgen exporteurs hun afzet terug en stroomt er weer deviezen in, wat op zijn beurt lucht geeft aan schuld en wisselkoers.
Guatemala landde Woensdag voor de kwalificatietopper van Vrijdag in het Franklin Essed Stadion, terwijl Natio met vier punten uit twee duels de kop van groep A vasthoudt en dus dichter bij een WK-historie staat dan ooit. Bondscoach Stanley Menzo temperde de euforie met een helder motief, het vertrouwen is groot maar de valkuil van overmoed is groter, een boodschap die past bij een selectie die net El Salvador met 2-1 klopte in een duel waar racistische spreekkoren een boete voor de Salvadoraanse bond opleverden en waar tijdens komende thuiswedstrijden de vakken achter de doelen leeg blijven. Rust in het hoofd en scherpte in de zones tonen nu meer klasse dan grote woorden.
