De liberale belofte van globalisering klonk als vooruitgang: open grenzen, gedeelde welvaart en wereldwijde samenwerking. Maar terwijl de elite elkaar in Davos bleef overtuigen van haar gelijk, werd buiten de conferentiezalen een andere realiteit voelbaar. Oorlogen laaien op, culturen botsen, leiders vallen, en Europa brokkelt van binnenuit af. De droom is veranderd in een nachtmerrie – eentje waarin migratiechaos, economische stagnatie en moreel relativisme de fundamenten van de samenleving ondermijnen. Dit artikel onderzoekt hoe het globalistisch denken, ooit gepresenteerd als oplossing, is verworden tot bron van Europese instabiliteit
Politieke ontwrichting en migratie: van idealisme naar polarisatie
De politieke instabiliteit manifesteert zich in snel tempo. Het Nederlandse kabinet-Schoof viel na het vertrek van de PVV; in Duitsland en Frankrijk worstelen regeringen met diepe verdeeldheid, begrotingsproblemen en de groei van radicale partijen als AfD en Rassemblement National. Tegelijkertijd hebben liberale migratie-idealen geleid tot toenemende maatschappelijke spanningen. Strengere maatregelen zoals het opschorten van gezinshereniging en strikte grenscontroles, bijvoorbeeld in Duitsland en België, worden als noodmaatregelen ingevoerd in een poging om grip te krijgen op de situatie.
De Oostenrijkse FPÖ en andere nationalistische partijen gebruiken migratie als kern van hun retoriek en boeken succes onder burgers die zich vervreemd voelen van hun leefomgeving. Het EU-migratiepact uit 2024, geboren uit internationale afspraken en Davos-agenda’s, wordt gezien als een symbool van het falende technocratisch beleid.
Prof. Dr. Saskia Sassen stelt:
“Migratiebeleid is uitgegroeid tot een test voor de cohesie van de EU. Het onvermogen tot consensus creëert ruimte voor fragmentatie en extremisme.”
Economische stagnatie als symptoom van globalistisch beleid
De eurozone bevindt zich in een economische impasse. Frankrijk noteerde in 2025 een groei van slechts 0,6%, Duitsland blijft hangen in beleidsverlamming. Volgens Goldman Sachs en JPMorgan zal de groei van de eurozone dit jaar slechts 0,7% bedragen. De belofte van neoliberale globalisering – dat open markten en vrijhandel tot welvaart leiden – komt niet uit.
Bijkomend probleem is het protectionistische tarievenbeleid van de VS onder president Donald Trump. Met importheffingen tot 50% op Europese producten worden vooral de auto-industrie, farmacie en chemie geraakt – sectoren die jarenlang profiteerden van globalistische logica. Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank, verklaart:
“De verhoogde handelsbarrières leggen druk op onze economieën en kunnen inflatoire krachten versterken. We worden gedwongen onze strategie te herzien.”
De EU overweegt tegenmaatregelen – maar dit zou wel eens kunnen leiden tot een economisch conflict dat de stagnatie verdiept.
Fragmentatie, wantrouwen en de terugkeer van het extremisme
De politieke fragmentatie groeit, gevoed door een diep wantrouwen tegenover elites die jarenlang het globalisatiepad volgden. Traditionele partijen verliezen terrein aan radicale bewegingen. In Nederland blijft de PVV dominant; in Oostenrijk maakt de FPÖ deel uit van de regering. Deze partijen benutten migratie, veiligheid en nationale identiteit als strijdmiddelen tegen de gevestigde orde.
Dr. Michael Emerson (Centre for European Policy Studies) benadrukt:
“De opkomst van radicale partijen ondermijnt het vertrouwen in instituties en verlamt de EU.”
De Davos-agenda en haar paradoxen
Het World Economic Forum en verwante netwerken vormen al decennia het ideologische centrum van het globalisatieproject. Hier worden agenda’s gesmeed rond migratie, klimaat, digitalisering en supranationale governance. Europese leiders nemen deze denkbeelden mee naar huis en vertalen ze in nationaal beleid.
Maar de kloof tussen elite en burger wordt daarmee vergroot. Terwijl de Davos-agenda inzet op mondiale samenwerking, duurzaamheid en inclusiviteit, ervaren miljoenen Europeanen vooral verlies: van banen, identiteit, zeggenschap en bestaanszekerheid. Davos wordt daarmee – terecht of niet – het symbool van vervreemding.
China als relatieve winnaar
Terwijl Europa worstelt met de gevolgen van haar eigen idealen, weet China haar invloed uit te breiden via infrastructuurinvesteringen, diplomatieke deals en technologische suprematie. Waar Europa verstrikt raakt in interne verdeeldheid en economisch protectionisme, positioneert China zich als stabiele macht.
Belangrijker nog: China profiteert rechtstreeks van de Europese groene agenda. Europese klimaatdoelen – zoals opgelegd via Green Deals en ESG-richtlijnen – hebben geleid tot torenhoge productiekosten en de sluiting van industriële installaties in Europa. Veel van deze productie – van zonnepanelen tot batterijtechnologie – is verplaatst naar China, dat werkt met goedkopere energie en mildere milieuregels.
Deze ontwikkeling leidt tot een structurele afhankelijkheid van Europese staten van Chinese technologie en grondstoffen, waaronder zeldzame aardmetalen. Tegelijkertijd behoudt China volledige controle over zijn energiebeleid en industrie, wat zijn geopolitieke positie versterkt.
Ook op technologisch vlak verschuift de macht. Door overnames van Europese hightechbedrijven en investeringen in strategische infrastructuur verwerft China niet alleen productiecapaciteit, maar ook cruciale kennis en controle over toeleveringsketens. De Davos-logica – gebaseerd op vrijhandel en gedeelde belangen – werkte China in de hand: Europa liberaliseerde, China niet.
Professor Ian Bremmer vat samen:
“Zonder daadkrachtig leiderschap en herijking van haar koers, riskeert Europa geopolitieke marginalisering.”
Conclusie
De droom van globalisatie is omgeslagen in instabiliteit, vervreemding en stagnatie. Liberale elites en technocratische instellingen blijven vasthouden aan idealen die op de werkvloer en aan de keukentafel steeds minder resoneren. Migratie, economische stilstand, culturele ontwrichting en geopolitieke afhankelijkheid zijn geen geïsoleerde fenomenen – ze zijn het resultaat van jarenlange beleidskeuzes. Europa staat voor een fundamentele keuze: blijft het vasthouden aan een ideologisch systeem dat zijn houdbaarheid verliest, of kiest het voor hervorming en hernieuwde democratische legitimiteit?
