Rudolf Elias zette zich de afgelopen jaren onvermoeibaar in om de fundamenten te leggen voor een toekomstige privatisering van Staatsolie, met het oog op het belang van de staat en de Surinaamse bevolking. Hij getuigt hoe hij samen met CFO Agnes Mounzi stap voor stap alle juridisch-financiële “hurdles” heeft genomen om de mogelijkheid te scheppen een deel van Staatsolie op de internationale kapitaalmarkt te brengen. Omdat Staatsolie een staatsinstelling is die niet uítverkocht kan worden, onder andere vanwege het eigendom van de stuwdam en de koninklijke goudvoorraad die nooit aan derden verkocht mag worden, formuleerden ze een constructie waarbij Paradise Oil, een bestaand dochterbedrijf, als vehikel zou dienen. Daarbinnen zou maximaal 20 % van de aandelen in handen van private investeerders kunnen komen. Zo zou Staatsolie niet in z’n geheel verkocht worden, maar kon de onderneming toch kapitaal aantrekken om bijvoorbeeld een management-buy-in te financieren.
Zijn lof voor de organisatie schuilt in het feit dat buitenlandse banken recentelijk een consortium gevormd hebben en bereid zijn 1,6 miljard dollar te lenen aan Staatsolie. Dat bewijst volgens Elias het vertrouwen dat die instellingen hebben in de transparantie en de professionele bedrijfsvoering van Staatsolie. Dit kapitaal geeft Staatsolie lucht om verdere investeringen te doen en een deel van de inkomsten te gaan benutten voor onze eigen ontwikkeling.
Terwijl de definitieve investeringsbeslissing (FID) voor de offshore-exploitatie in Suriname nadert, voelt Rudolf Elias de urgentie om te voorkomen dat de olie-inkomsten zodra ze binnenstromen rampzalig effect zouden hebben op de brede bevolking. Hij stelt dat de “resource curse” reëel is: landen die de oliepositie niet strategisch aanpakken, zien enorme ongelijkheid ontstaan en 80 % van de bevolking verarmt terwijl een kleine elite profiteert. Stel dat hij en al was het maar voor twee minuten president zou zijn, dan zou hij direct een projectgroep bijeenroepen om een nationale roadmap en strategisch plan uit te stippelen.
Die projectgroep moet volgens hem bestaan uit eerlijke kenners uit verschillende disciplines: juristen, economen, milieudeskundigen, maatschappelijke organisaties en vertegenwoordigende politici. “Het is niet werk voor een persoon,” onderstreept hij nadrukkelijk. Het doel: over vijf jaar een solide financieel beheer en distributiesysteem hebben, zodat zodra de olie-inkomsten vloeien, iedereen profiteert en niemand meer arm hoeft te zijn. Hij legt uit hoe hij in inspirerende sessies aan maatschappelijke organisaties, jongerenclubs en politieke partijen heeft uitgelegd dat we nu een systeem moeten opzetten, om straks niet slapend in de resource curse te vallen.
Elias vertelde dat hij in de politieke debatten helaas niemand had horen wijzen op de gevaren van de resource curse. Zijn presentaties en interviews, deze zijn te zien op YouTube en duren 45 minuten, waarvan ik veel van de informatie voor dit artikel heb, legt hij uit wat er moet gebeuren; van transparante bestemmingsreservefondsen tot inzichtelijke begrotingsregels, eerlijke verdelingsmechanismen en onderwijsprogramma’s voor kwetsbare groepen. Net zoals we dachten de omslag richting olie-inkomsten te kunnen vieren zonder problemen, straalt hij dat ook nu het beeld is: “We rennen recht in de resource curse.” Hij waarschuwt: “Als je nu niet ingrijpt, dan gaan we straks een statistiek krijgen waarin 80 % van de Surinamers er financieel onder lijdt.” Zijn pleidooi: besef dat de oliedollars komen en creëer alvast de institutionele kaders die waarborgen dat de baten niet in buitenlandse zakken verdwijnen, maar juist investeringen in onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en het behoud van ons ongerepte bos financieren.
Over dat laatste, de bossen en biodiversiteit, is zijn slotboodschap duidelijk: Suriname staat op de drempel om dankzij olie en ons tropisch regenwoud tot de rijkste landen ter wereld te behoren. Maar hoe waardevol olie ook is, onze ongerepte bossen zijn ons grootste kapitaal. “Als we zowel de oliegelden als ons primair bos op de juiste manier beheren, dan bereiken we een welvaart die generaties lang standhoudt.” Hij waarschuwt dat ontbossing en onverantwoorde exploratie onze biodiversiteit in gevaar kan brengen, wat op lange termijn zelfs het toerisme en onze klimaatstabiliteit zal aantasten.
Met deze visie, dit hands-on-recept en zijn grote betrokkenheid bij elke stap van het proces, vormt Rudolf Elias een van de meest doortastende stemmen in Suriname’s olie en gasdiscussie. Hij wil niet meepraten om het praten; hij wil bouwen aan een toekomst waarin elke Surinamer er beter van wordt. Zijn oproep aan politici, ondernemers en burgerbewegingen is steeds: “Luister, leer en handel nu, anders is het straks te laat.”
Met zijn onvermoeibare energie, vaak ’s avonds nog presentaties verzorgend voor verschillende doelgroepen, en zijn scherpe analyses van zowel financiële structuren als sociale gevolgen, zet hij zich dagelijks in voor een eerlijke en duurzame olie en gasindustrie. Zijn inspirerende verhaal laat zien dat effectieve hervormingen niet in abstracties blijven hangen, maar in concrete projectgroepen, bindende plannen en transparante publieke communicatie. Precies wat Suriname nodig heeft om van olie-inkomsten een zegen te maken in plaats van een vloek.
Rudolf Elias laat zien dat met visie, kennis en daadkracht een land zichzelf kan wapenen tegen de valkuilen van rijkdom. Zijn boodschap: geloof in Suriname, koester onze natuurlijke rijkdommen en bouw aan een institutioneel fundament dat rechtvaardigheid, vooruitgang en behoud van onze biodiversiteit combineert. Alleen dan kan Suriname “eeuwig” rijk worden, niet alleen door olie, maar bovenal door wijs herstel en duurzame ontwikkeling.
