De woonmarkt in Nederland blijft versnellen terwijl menigeen rekende op afkoeling, in Augustus 2025 kostte een bestaande koopwoning gemiddeld 486.190 euro en dat is bijna acht procent hoger dan een jaar eerder, bovendien ligt de prijs nu veertien procent boven de piek van Juli 2022, waardoor starters het gevoel hebben dat het gemiddelde huis steeds verder uit beeld schuift. In vijf jaar tijd steeg de gemiddelde verkoopprijs van een appartement met ongeveer honderdduizend euro en bij eengezinswoningen liep de stijging op tot bijna tweehonderdduizend euro, cijfers die tonen hoe hard het segment met tuin is weggezet naar de bovenste schappen van de markt.
Ook de handel in stenen versnelt, in Augustus wisselden 19.459 woningen van eigenaar en dat is bijna negen procent meer dan een jaar terug, opgeteld over de eerste acht maanden telt de markt al 149.534 transacties en dat is zestien procent hoger dan in dezelfde periode van 2024, het beeld is dus niet alleen duurdere huizen maar ook meer verkopen, precies de combinatie die het gat tussen betaalbaarheid en wens vergroot.
De rekensom voor een starter is ontnuchterend, zonder schulden en zonder extra spaargeld is ongeveer 97.000 euro bruto per jaar nodig, dat is 8.083 euro per maand, om een woning van 486.000 euro te financieren bij een rente van 3,79 procent met tien jaar vast en een woning met energielabel B, de bruto maandlast komt dan rond 2.267 euro uit en dat ligt flink boven wat een modaal inkomen kan dragen, waardoor een tweede inkomen, hulp van ouders of andere familieleden de doorslag geven. De rente blijft bepalend, een kleine beweging rond de huidige 3,8 procent verandert in een klap het maximale leenbedrag en kan duizenden euro’s schelen, zolang de rente aan deze band blijft kleven en de prijzen doorstijgen, neemt de druk op starters en doorstromers toe en schuift de zoektocht naar randgemeenten en langer reizen als vanzelf mee.
Wij in Suriname analyseren deze beweging, betaalbaarheid stokt niet alleen op inkomens, ze stokt op aanbod dat te traag groeit, op doorlooptijden van vergunningen en op bouwkosten die door importprijzen worden gevoed. Daarom werkt deze strategische volgorde het best voor ons, eerst snelle betaalbare woningen voor gezinnen met heldere randvoorwaarden voor kavels, infrastructuur en nutsvoorzieningen, bijvoorbeeld door eerst met kwalitatief houten huizen te beginnen zodat de gezinnen in een eigen omgeving kunnen wonen. Daarna gedoseerd krediet met transparante maandlasten en energienormen die woonlasten verlagen. En dan pas prestigeprojecten die vooral vermogen vastzetten. Er moet ook beleid komen rond gronduitgifte en procedures die het voorspelbaar maken wat de bestemming is, en ontwikkelaars moeten energiezuinig bouwen en banken kunnen vaste looptijden met redelijke zekerheden bieden voor jonge gezinnen zodat zij niet wegtrekken. Dit moeten wij doen anders zullen we in een situatie komen die zich nu in Nederland afspeelt.
