Langs de kust van Nigeria vechten natuurbeschermers een stille strijd tegen netten die blijven drijven, stranden die verdwijnen en een markt die nog altijd vraagt om vlees, eieren en schild, waardoor iedere geredde zeeschildpad voelt als een kleine correctie op een groot verlies en iedere mislukte redding als een waarschuwing dat tijd en aandacht schaars zijn.
In Lagos bouwde een lokaal team een opvang en zocht het de vissers op met afspraken die simpel en slim zijn, want wie een levend dier terugzet krijgt hulp met materiaal en reparaties van netten en wie een nest beschermt krijgt waardering en een naam in het dorp, waardoor de verleiding van snelle verkoop net iets minder groot wordt dan de trots van bewaren en doorgeven. Het probleem blijft intussen breder dan één strand, omdat er geen formele beschermde zones op zee zijn en omdat de kustlijn krimpt door bouw, zandwinning en lichtvervuiling die de route naar veilige nestplekken vertroebelt.
West Afrika laat al jaren hetzelfde risicoprofiel zien, met bijvangst in trawls en kieuwnetten, handel in schild en eieren en vervuiling die langzaam door de voedselketen kruipt, waardoor zelfs gezonde dieren verzwakken en stranden met elke storm minder geschikt worden. Onderzoekers en organisaties documenteren hoe vijf soorten in de regio balanceren tussen kwetsbaar en bedreigd en hoe onderwijs, alternatief inkomen en striktere handhaving samen het verschil maken wanneer beleid niet alleen wordt opgeschreven maar ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Voor Suriname ligt de spiegel dichtbij en duidelijk, want onze kust kent al generaties lang groene schildpadden en andere soorten die tussen Galibi en Braamspunt hun weg vinden, met seizoenen waarin natuurliefhebbers, dorpsgemeenschappen en vrijwilligers nesten tellen en stroperij proberen te voorkomen terwijl erosie en roofdieren telkens een nieuwe uitdaging vormen. De volgende stap vraagt om rust in regels op land en scherpte op zee, zodat onze bestaande natuurgebieden worden aangevuld met duidelijke wetten en een moderne aanpak tegen illegale en ongeregistreerde visserij, met betere informatie-uitwisseling op het water, met controle op verlichting langs de kust en met afspraken over uitrusting die bijvangst verlaagt zonder de broodwinning te breken. Het bijwerken van het nationale herstelplan voor zeeschildpadden, gecombineerd met co-management met dorpen en vaste budgetten voor veldteams, maakt dat elke meetronde, elke patrouille en elke vrijlating voorspelbaar wordt en dat partners uit de regio makkelijker aansluiten.
Wie lessen uit Lagos naar Braamspunt vertaalt, ziet een praktische routekaart ontstaan, met beloningen in natura voor vissers die dieren levend terugbrengen, met microfondsen voor netreparaties, met stille ruil van verleiding voor trots, en met publiekscampagnes die waardering voor wilde dieren koppelen aan lokale identiteit. Wanneer Suriname tegelijk inzet op schonere rivieren en minder plastic richting zee, op verlichting die kuikens niet desoriënteert en op strengere handhaving waar handel de kop opsteekt, dan krijgt de volgende generatie schildpadden een werkelijke kans en krijgt het land een verhaal dat past bij zijn reputatie van groene voorloper.
Het besluit om die route te kiezen hoeft geen groot gebaar te zijn, het is een reeks kleine handelingen die elkaar versterken, van de haven tot het dorp en van de beleidskamer tot het nachtelijke strand, waardoor minder toevalligheden en meer betrouwbare routines bepalen of een dier het water haalt en of een nest het licht ziet.
