Introductie: Het bedrijf dat alles weet
Palantir Technologies is niet zomaar een softwarebedrijf. Het is een digitale wapenfabriek, een onzichtbare kracht in oorlogen, verkiezingen, volksgezondheid én migratiecontrole. Met een beurswaarde van ruim $50 miljard en een omzetgroei van bijna 40% in het eerste kwartaal van 2025 is Palantir één van de meest invloedrijke spelers in de wereld van big data en artificiële intelligentie (AI).
Opgericht in 2003 met kapitaal van onder meer de CIA, werkt Palantir vandaag voor vrijwel alle Amerikaanse veiligheidsdiensten, Europese defensiepartners, multinationals en controversiële regimes. Van het lokaliseren van Osama bin Laden tot het ondersteunen van grensbewaking met realtime surveillance: Palantir verwerkt gegevens op schaal die voor burgers vrijwel onvoorstelbaar is.
Het businessmodel: Software + Inbedding = Macht
Palantir verkoopt niet zomaar software zoals klassieke techbedrijven dat doen. Het levert ‘platforms’ die diep worden geïntegreerd worden in de klant structuren, vaak met eigen medewerkers op locatie. Deze aanpak, waarbij Palantir-datawetenschappers embedded worden bij onder meer het Pentagon, ICE of BP, creëert sterke afhankelijkheid en minimale klant verloop.
Sinds 2023 is Palantir structureel winstgevend, waarbij een omzet van bijna 3 miljard dollar bereikt werd. Die positieve trend zette zich door in het tweede kwartaal van 2024, waarin de commerciële activiteiten met maar liefst 55 procent groeiden ten opzichte van het jaar ervoor. Deze combinatie van winstgevendheid en commerciële expansie leidde tot een spectaculaire stijging van de aandelenkoers in 2025, met een winst van 85 procent sinds januari.
De meeste inkomsten komen nog steeds uit overheidscontracten van onder andere de Amerikaanse Israëlische en Britse overheid. Klanten uit de private sector zijn onder meer Merck, Airbus, Ferrari en hedge-fondsen.
Producten & technologie
Palantir biedt drie kernplatforms aan die complexe data structureren, analyseren en operationaliseren:
Gotham
Ontwikkeld voor veiligheids- en inlichtingendiensten. Integreert data uit drones, satellieten, camera’s en sensoren om bedreigingen en doelen realtime te lokaliseren. Ingezet in Afghanistan, Irak en Gaza.
Foundry
Wordt gebruikt door commerciële klanten en instellingen zoals de NHS (National Health Service in het VK) en HHS (Health Human Services in de VS) om distributie, logistiek en gezondheidsdata te beheren. Ook gebruikt bij COVID19 vaccin planning.
AIP – Artificial Intelligence Platform
Gelanceerd in 2024, bundelt machine learning-modellen met militaire toepassingen. Onderdeel van Project Maven en TITAN-initiatieven van het Pentagon.
TITAN (Tactical Intelligence Targeting Access Node) is een mobiel AI-platform. Het verwerkt realtime data van drones, satellieten en sensoren om doelen te identificeren en aanvallen te coördineren. Project Maven is een AI-programma van het Amerikaanse ministerie van Defensie dat beelden van drones analyseert om automatisch vijandelijke doelen te herkennen. Palantir nam het project over nadat Google zich terugtrok in 2018 na interne protesten.
Impactgebieden: Oorlog, veiligheid, migratie, gezondheid
Oorlogsvoering
Palantir’s tools worden breed ingezet in onder andere Oekraïne, Israël en Iran. De combinatie van realtime data-analyse en AI maakt het mogelijk om geautomatiseerde besluitvorming in oorlogssituaties te gebruiken.
Migratiecontrole
Palantir levert sinds 2014 technologie aan ICE (Immigratian and Customs Enforcement) voor het opsporen van migranten. In 2025 werd dit uitgebreid met tools voor zelf deportatie monitoring.
Gezondheidszorg
Tijdens de pandemie hielp Palantir bij het plannen van vaccindistributie in verschillende landen. In het VK leidde samenwerking met de NHS tot protesten van pro-Palestina-activisten.
Politie & surveillance
In de VS werd Palantir ingezet voor predictive policing in New York en Los Angeles. De algoritmes voorspelden waar misdrijven zouden plaatsvinden. Hetgeen voor veel opschudding en kritiek zorgde.
Netwerken & partners
Palantir staat midden in een web van invloedrijke partners:
Overheid: Pentagon, CIA, FBI, DHS, IDF, IAEA
Commercieel: Merck, Airbus, BP, Sanofi
Tech: IBM (cloud), Microsoft (Power BI), OpenAI (AI-integratie), SpaceX (satellieten)
Defensie-industrie: Northrop Grumman, Anduril.
Controverse
Palantir heeft vanwege de aard van haar diensten voor wat tegenstand en opschudding gezorgd. Zo ligt het bedrijf onder vuur vanwege privacy- en mensenrechtenkwesties. In mei 2025 onthulde de New York Times dat Palantir zou helpen bij het opzetten van een overheidsbrede database met persoonlijke gegevens van Amerikanen—een claim die het bedrijf ontkent. Tegelijk beschuldigen Amnesty International en Mijente Palantir van medeplichtigheid aan mensenrechtenschendingen, zowel in Gaza als bij deportaties door ICE. Sinds 2018 leidde dit intern tot aanhoudende protesten en ontslagen, met in 2024 een piek aan onvrede over de samenwerking met de Israëlische krijgsmacht. Palantir’s actieve betrokkenheid in Oekraïne en Israël versterkt bovendien het beeld van het bedrijf als geopolitieke speler, waarbij CEO Alex Karp zelfs waarschuwde voor mogelijke nucleaire escalatie.
Palantir’s toekomst oogt veelbelovend maar risicovol. Als leider in defensie-AI en met groei in telecom, productie en finance, profiteert het van NAVO-, Oekraïne- en Indo-Pacifische defensierollen en banden met OpenAI en SpaceX. Echter, vermoeden financiële experts dat het bedrijf over gewaardeerd is, terwijl privacyregulering in VS en Europa, reputatieschade onder jongeren en ingenieurs, en interne ethische spanningen bedreigingen vormen. Palantir balanceert op de grens van innovatie en maatschappelijke acceptatie.
Data als brandstof voor geopolitieke macht
Palantir staat symbool voor de nieuwe digitale orde waarin datastromen even krachtig en gevaarlijk zijn als wapens. Waar sommige techbedrijven focussen op advertenties of consumentendiensten, gebruikt Palantir AI en data om oorlogen te winnen, grenzen te bewaken en overheden te transformeren.
Voor voorstanders is het bedrijf een hoeder van democratische veiligheid. Voor tegenstanders is het de belichaming van techno-surveillance en machtsconcentratie. Eén ding is zeker: Palantir is een technologische actor met geopolitieke reikwijdte.
Of het de wereld veiliger of juist minder vrij maakt, is de grote vraag die de komende jaren zal bepalen of Palantir een historisch succes of ethisch schandaal wordt.
Volgende aflevering in deze serie: NVIDIA – De Chipgigant achter de AI-revolutie
