De cryptosector jaagt op een nieuwe belofte en zoekt die in aandelen die als token op de blockchain worden verhandeld, een markt die in twaalf maanden is gegroeid van enkele miljoenen naar ongeveer vierhonderdtwaalf miljoen dollar volgens RWA punt xyz en die vandaag vooral vragen oproept over rechten, plichten en stabiliteit zodra het enthousiasme het tempo bepaalt. Bedrijven als Robinhood Gemini en Kraken bieden in Europa al tokens aan die meebewegen met grote namen op de beurs en in de Verenigde Staten lopen aanvragen bij toezichthouders via onder meer Coinbase Robinhood en het jongere Dinari, terwijl Nasdaq recent als eerste grote beursvooruitloper een voorstel indiende om ook tokenized shares te noteren. De sector belooft handel zonder nacht en zonder wachtdagen voor de afwikkeling en schetst lagere kosten en snellere liquiditeit, al staat daar een waaier aan structuren tegenover die uiteenloopt van volledig gedekte één op één varianten tot afgeleide contracten die slechts economische blootstelling geven.
Juist die variatie in opzet maakt dat veel tokens wel de beweging van een aandeel volgen maar niet de klassieke rechten meedragen, want stemrecht blijft vaak buiten de deur en ook traditionele dividenden en eigendomstitels ontbreken geregeld waardoor de belegger feitelijk in een synthetisch instrument stapt en naast koersrisico ook afhankelijk wordt van de tegenpartij die het token uitgeeft. Juristen waarschuwen dat lasten dan verschuiven naar de koper die precies moet begrijpen wat hij in handen heeft, zeker nu er meerdere tokens bestaan die meeliften op dezelfde onderliggende naam zoals Nvidia of Tesla met elk hun eigen kleine lettertjes. De sector reageert verdeeld, aanbieders die een op een onderpand beloven spreken over de gouden standaard en noemen derivaatvormen IOU’s, terwijl anderen benadrukken dat snelheid en toegankelijkheid leidend zijn en dat duidelijke labeling volstaat.
Toezichthouders worstelen intussen met de vraag welk regelsysteem precies van toepassing is, in Europa vallen veel aanbieders onder het kader voor derivaten binnen MiFID al klinkt breed de zorg dat deze wet alleen niet was geschreven voor tokens die aandelen benaderen en daarom gaten open laat in bescherming en informatievoorziening. In de Verenigde Staten klinkt bijval voor een lichtere aanpak vanuit een crypto vriendelijke lijn binnen de waardepapierentoezichthouder, tegelijk sturen zwaargewichten als Citadel Securities en de koepel SIFMA scherpe brieven met de stelling dat uitzonderingen op kernregels niet via een achterdeur horen te gebeuren en dat grote structuurwijzigingen gewoon het formele proces doorlopen. Beurzen verenigd in de World Federation of Exchanges vragen om strakke handhaving tegen schijnzekerheid en versnippering van liquiditeit, al steunen zij voorstellen die tokens als klassieke aandelen behandelen met dezelfde lat voor rapportage en rechten.
De praktijk levert ondertussen testcases met randen, zo opende Robinhood in Juni de handel in tokens gekoppeld aan beursfondsen en kondigde aan later ook private bedrijfsbelangen te tokeniseren, de promotie met tokens die aan OpenAI waren gekoppeld leidde tot fronsende blikken bij dat bedrijf en tot extra vragen van de Europese toezichthouder, waarna Robinhood benadrukte dat het om derivaten ging die worden gedekt door posities in een vehikel met converteerbare leningen en dat afwikkeling nog niet op de keten plaatsvindt. Andere partijen zoals Dinari en Ondo leggen de nadruk op onderpand en faillissementsafscherming volgens bestaande regels voor waarde papieren en witwasbestrijding, waarmee een route ontstaat die dichter bij het vertrouwde spoor van effectenrecht blijft en minder ruimte laat voor interpretatieverschillen per aanbieder.
De grotere vraag gaat echter over markteffecten zodra volumes verder groeien, want zodra handelsstromen naar meerdere parallelle rails lopen kan het zicht op de werkelijke diepte van de markt afnemen en wordt prijsontdekking fragieler, bovendien neemt de kans toe dat beleggers pas achteraf merken dat een token niet dezelfde claim geeft als een aandeel, wat in een stressmoment het vertrouwen sneller kan breken dan een prospectus kan repareren. Liquiditeit die afvloeit uit de publieke markt kan ook de kosten van kapitaal beïnvloeden voor bedrijven die gewoon aandelen uitgeven, omdat spreads verbreden zodra handelsboeken dunner worden en arbitrage niet naadloos is tussen keten en beursvloer.
Voor Suriname is deze stormloop een concrete afwegingen voor spaarders ondernemers en toezichthouders, want grensoverschrijdende apps bereiken de lokale markt met een klik en brengen tegelijkertijd valutarisico contractrisico en compliance vragen mee. De Centrale Bank en de financiële inlichtingeneenheid kijken al scherp naar herkomst en bestemming van geldstromen, toch vraagt dit domein om extra aandacht voor documentatie en klantonderzoek omdat de juridische ankers bij tokenized aandelen per aanbieder anders liggen en omdat rechten zoals stem en dividend niet vanzelfsprekend zijn, waardoor het onderscheid tussen belegging en belofte het verschil kan maken in een geschil. Voor particuliere beleggers ligt er een eenvoudige volgorde die rust geeft, eerst nagaan of de token een op een is gedekt en waar het onderpand wordt bewaard, vervolgens checken of u daadwerkelijk als eigenaar van het onderliggende wordt geregistreerd of alleen een vordering houdt op de uitgever, daarna de voorwaarden lezen op uitbetaling van dividenden en op de manier waarop een uitgevende partij faillissement of bewaringsproblemen afhandelt en tenslotte het deel van de portefeuille klein houden dat buiten het klassieke effectenstelsel valt zodat een plotselinge blokkade u niet dwingt tot verkopen tegen ongunstige koersen.
Voor pensioenfondsen banken en verzekeraars die ooit willen experimenteren ligt de lat nog hoger, want het Surinaamse financiële stelsel is klein en schokken slaan sneller door in balansen en vertrouwen, proefopstellingen zouden daarom het best beperkt blijven tot sandbox trajecten met heldere rapportage aan de publieke opinie en met nadruk op bewaarstructuren die onder internationaal erkende toezichtstandaarden vallen. Ondernemers die een notering of kapitaalronde overwegen doen er intussen goed aan te beseffen dat geloofwaardige toegang tot geld goedkoper wordt wanneer informatie gelijk is voor iedereen en wanneer rechten niet per kopie van een token verschillen, een inzicht dat in de praktijk betekent dat transparantie en gelijke voorwaarden meer waard zijn dan de belofte van handel op elk uur van de dag.
Belangrijk blijft dat innovatie pas duurzaam is wanneer de oude zekerheden meeverhuizen, de rechten die een aandeel houder beschermen, de plichten die een uitgever binden en de spelregels die de markt ordelijk houden, zolang die drie op de keten even stevig staan als op papier is tokenization een techniek die iets toevoegt in plaats van iets uitholt. Tot die tijd is het verstandig de glans van snelheid te combineren met het geduld van due diligence zodat Surinaamse beleggers ondernemers en instellingen profiteren van de vooruitgang zonder dat de beschermende laag dunner wordt dan gewenst.
