De NV Energiebedrijven Suriname zet de toon met een internationale zoektocht naar een consultant die twee jaar lang toezicht houdt op de uitbreiding van onderstations, bovengrondse lijnen en ondergrondse kabelsystemen, gefinancierd door multilaterale banken, met strenge eisen aan ontwerpbeoordeling, contractmanagement en veiligheid. De opdracht vraagt om teams die ervaring meebrengen uit transmissie en distributie en die gewend zijn te werken binnen de regels van instituten als de Islamic Development Bank en het OPEC-fonds, zodat de kwaliteit niet pas bij oplevering maar vanaf dag één geborgd is. Hier ligt de kern van betrouwbaarheid, want een net dat groeit zonder toezicht wordt kwetsbaar op het moment dat de vraag piekt en storingen doorwerken tot in productie en huishoudens.
Aan de kenniskant gaat de kraan open, de Claudetta Toney University start een nieuw collegejaar met lezingen uit de praktijk van energie en mariene wetenschappen en ziet aanmeldingen uit binnen en buitenland, een signaal dat Suriname ook als studieplek op de kaart wil staan. Tegelijk schuift de Faculteit der Juridische Wetenschappen juridisch zwaar geschut naar voren met masterclasses over milieucriminaliteit, cybersecurity en forensische criminologie, waarbij de president van het Caribisch Hof van Justitie de lijn doortrekt tussen menselijk handelen, broeikasgassen en juridische verantwoordelijkheid. Dat gesprek is geen luxe in een regio die nog herstellende is van stormschade en waar de vraag wie betaalt voor herstel steeds vaker een juridische component krijgt. Hier ontstaat een kans voor Surinaamse juristen en beleidsmakers om de brug te slaan tussen klimaatrecht, toezicht en schadeafwikkeling, zodat de morele roep om solidariteit niet in de lucht blijft hangen.
In de echte economie is het de Finabank die alweer een licht aansteekt met de zesde Small Business Academy, twaalf weken van recht, financiën en marketing voor micro- en kleine ondernemers die willen groeien zonder te struikelen over administratie of positionering. Zulke trajecten zijn van betekenis in tijden waarin financiering strakker wordt afgewogen en marges dun zijn, want ondernemerschap leunt op meer dan een goed product, het vraagt discipline in cijfers, zicht op marktkanalen en het vermogen om regels niet als hinderpaal maar als vangrail te zien. Wie jong start, wint tijd, en wie op basis van data en planning werkt, stelt de bankrelatie veilig wanneer de cyclus keert.
Aan de kant van de overheid blijft de basis zorg, het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur maakt vaart met plaatsing van basisschoolleerlingen en zet waar nodig bussen in om bruggen te slaan tussen woonwijk en beschikbare klaslokalen, een praktische keuze die laat zien dat toegang tot onderwijs belangrijker is dan de perfecte geografische match. Ouders krijgen een directe lijn naar het AVO-secretariaat en het signaal is helder, elke leerling vindt een plek en de structurele oplossing volgt met nieuwe scholen daar waar de druk oploopt. Wie hier meeleest ziet een bestuurlijke les, tempo en communicatie voorkomen dat ouders afhaken en scholen ongezien overvol raken.
Het grondstoffendossier blijft ondertussen gevoelig, de regering stapt opnieuw de ring in met Chinalco om het bauxietproject in West-Suriname te heronderhandelen, met als duidelijke inzet dat waardecreatie in het land plaatsvindt en niet alleen aan de rand van de mijn. De vorige overeenkomst lag onder vuur in de gemeenschappen rond Apoera en zonder sociaal draagvlak en verwerking tot aluinaarde in eigen economie verliest een mijnbouwproject aan legitimiteit. Een speciale onderhandelingscommissie moet nu de balans vinden tussen directe investeringen, lokale verwerking, infrastructuur en participatie, met oog voor protesten en rechten van bewoners. Hier past een nuchtere conclusie, vooruitgang in de mijnbouw wordt pas duurzaam wanneer techniek, inkomen en omgevingsrecht in één pakket landen.
De energietransitie krijgt in November een publieksmoment, de Caricom Energy Month wordt in Suriname gevierd met een driedaagse beurs vol interactieve sessies, scholentours en stands van partijen die werken aan hernieuwbare bronnen en efficiëntie. Het thema draait om innoveren en volhouden, precies de mentaliteit die nodig is nu de regio tegelijk wil verduurzamen en de rekening betaalbaar houden. Wie de beurs bezoekt ziet meteen waar kansen liggen voor lokale maakindustrie, dienstverlening en technisch onderwijs, want skills en standaardisering trekken investeringen aan en verlagen risico’s voor financiers.
