Terwijl spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran oplopen, rijst de vraag of we ons moeten voorbereiden op een volwaardige cyberoorlog. Ik wil benadrukken dat een georganiseerde, puur digitale oorlog zonder conventionele wapens vooralsnog onwaarschijnlijk is. Wel is het vrijwel zeker dat er een golf van gerichte digitale aanvallen volgt, variërend van DDoS-uitbarstingen tot destructieve wipers.
In militaire doctrines ontbreekt nog altijd een eenduidige definitie van “cyberwarfare”. Een grootschalige digitale oorlog zou de VS in staat stellen om vitale infrastructuur van Iran langdurig uit te schakelen en vice versa. Maar zonder internationale verdragen of ethische kaders over vergelding ligt een dergelijke escalatie politiek en strategisch niet voor de hand. De meeste hacks blijven daarom onder de drempel van een “act of war” en kenmerken zich eerder door spionage (collectie van inlichtingen) of sabotage (gerichte disruptie) dan door totale vernietiging van systemen.
Historische precedenten zoals Stuxnet (VS-aanval op Iraanse centrifuges) en de Russische blackout-operatie in Oekraïne tonen hun enorme complexiteit en lead-time. Zulke ICS-inbraken (Industrial Control Systems) vereisten jarenlange intelligence-opbouw, onsite verkenning en maatwerk-malware. Zonder diepgaande kennis van protocollen, firmware en hardware-varianten is het vrijwel onmogelijk om sturende SCADA-systemen (Supervisory Control And Data Acquisition) voor langere tijd uit te schakelen.
DDoS en wipers: de meest waarschijnlijke dreigingen
Distributed Denial of Service (DDoS):
Eenvoudiger op te zetten via botnets van IoT-nodes en gehackte routers, maar de impact is vaak tijdelijk én beperkt. Moderne scrubbing-centers en cloud-mitigatieplatforms kunnen piekbepalingen tot tientallen terabits per seconde absorberen.
Destructive wiper-malware:
Virussen die master boot records overschrijven of bestanden irreversibel wissen, beloven de hoogste verstoring tegen relatief lage inzet. Voorbeelden als Shamoon (aanval op Saudi Aramco) en NotPetya tonen hoe een enkele zero-day-exploit in combinatie met lateral movement enorme schade kan toebrengen aan bedrijfsnetwerken, zonder fysieke slachtoffers.
Escalatiepatroon en risico’s
Iran heeft al in het verleden grootschalige DDoS-campagnes tegen Amerikaanse banken gevoerd en zet regelmatig wipers in tegen tegenstanders. Naar verwachting richten toekomstige aanvallen zich vooral op westerse bedrijven die actief lijken te zijn in medewerking aan sancties of militaire acties. Een kat-en-muis-spel vol APT-groepen (Advanced Persistent Threats), phishing-campagnes en supply-chain-infiltraties breekt daarmee los.
Een “digitale koude oorlog” is nu het meest waarschijnlijke scenario: sporadische APT-infiltraties, periodieke DDoS-aanvallen en incidentele wipers volgen elkaar op. Een grootschalige, langdurige cyberoorlog zonder kern wapens blijft dankzij technische barrières en politieke afwegingen voorlopig uit. Burgers en bedrijven doen er verstandig aan om vooral waakzaam te zijn op social engineering, patch-management en back-up-strategieën, want in deze sluimerende cyberwar is de volgende aanval altijd net iets om de hoek.
