Defensie begint dit jaar met de inzet van verplaatsbare kwartieren die als mobiele barakken functioneren en de zichtbaarheid van het Nationaal Leger vergroten op posten die ver van Paramaribo liggen. Vier containerverblijven zijn al geleverd en gaan als eerste naar Stoelmanseiland en naar Snesikondre bij Langatabiki. Het ministerie mikt op ongeveer tien locaties, deels traditionele detachementsposten en deels nieuwe strategische posities in onder meer Nickerie en Marowijne. De keuze voor containers is bewust omdat rehabilitatie op afgelegen standplaatsen vaak traag en duur is, terwijl mobiele eenheden eenvoudig te verplaatsen en te onderhouden zijn en zo beter aansluiten op operatie Marai en op een begroting die in dit jaar beperkt is maar in 2026 ruimte moet geven aan een breder programma voor kazernes, posten en personeel.
In Maripaston is de toon tegelijk verzoenend en precies. Naar aanleiding van spanningen rond de concessie van NV Grassalco heeft de regering een interventieprocedure opgetuigd met een bemiddelingsfase die begin september startte en loopt tot en met december 2025. Doel is rust en orde herstellen en afspraken vastleggen tussen het bedrijf en de dorpen Pikin Saron en Bigi Poika. Grassalco zette de eigen mijnoperaties vier maanden stil om ruimte te maken voor gesprekken en haalde ongeveer negentig procent van het personeel terug naar Paramaribo, waarmee de directie onderstreept dat de komende maanden niet alleen met gezagdragers maar ook met jongeren uit de regio worden benut om werkbare oplossingen op tafel te krijgen. Een bestendige overlegtafel waar verplichtingen helder zijn en waar belangen zichtbaar worden gemeten, blijkt in zo’n traject vaak waardevoller dan een snelle ingreep.
Voedselveiligheid krijgt intussen een meetbare impuls. Het BOG ontving een nieuwe partij chemicaliën en reagentia waarmee residuen van bestrijdingsmiddelen en mycotoxines in groenten en fruit volgens internationale standaarden kunnen worden getoetst. Deze overdracht is het sluitstuk van het Suriname Agriculture Market Access Project, een zesjarige EU-investering die tussen 2018 en 2024 laboratoriumapparatuur, scholing van analisten en opleidingen rond ISO-normen financierde en zelfs een internationale training in Nederland mogelijk maakte. Volksgezondheid geeft aan dat het Centraal Laboratorium hiermee aantoonbaar en betrouwbaar kan testen, wat direct doorwerkt in het vertrouwen van consumenten en in de toegang tot exportmarkten.
De reële economie draait om mensen en markten en laat dat op meerdere fronten zien. Bij de Melkcentrale Suriname hervatten werknemers Maandag het werk na een werkneerlegging die op vrijdag 29 Augustus begon. De vaste commissie Landbouw Veeteelt en Visserij onder leiding van DNA-lid Ebu Jones bracht bond en directie bij elkaar, waarna knelpunten werden geadresseerd. De directie wijst op verouderde statuten die innovatie remmen en op concurrentie van geïmporteerde melk met langere houdbaarheid. De jaarrekeningen tot en met 2024 zijn overgedragen aan het crisisteam van LVV voor analyse. Een agenda waarin productdifferentiatie en nieuwe afzetkanalen samenlopen met bestuurlijke actualisering, vergroot hier de kans dat stilstand plaatsmaakt voor schaalbare productie.
In de mijnbouw presenteert Newmont cijfers die het gewicht van de sector in de lokale economie illustreren. Gemiddeld zevenenzeventig procent van de jaaromzet blijft in Suriname en vloeit naar royalty’s, salarissen, lokale leveranciers, de Net Revenue Share van Staatsolie en investeringen in gemeenschappen. Tijdens een werkbespreking met Natuurlijke Hulpbronnen kwamen milieubeleid, herbeplanting, emissiereductie, samenwerking met lokale mijnwerkers en capaciteitsopbouw aan bod, terwijl het bedrijf de aangekondigde rightsizing bij de Merian-mijn toelichtte met de boodschap dat verplichtingen richting werknemers en staat worden nagekomen. Vast ritme in de dialoog tussen overheid en concessiehouders voorkomt dat discussies alleen oplaaien bij tegenslag en maakt ruimte voor afspraken die zowel continuïteit als herstel van natuurgebieden borgen.
De zachte kant van ontwikkeling krijgt tegelijk meer gewicht. Telesur en UNICEF verlengen hun samenwerking om de mentale gezondheid van jongeren te versterken in een land dat wereldwijd tot de hoogste suïcidecijfers behoort. Het MOB is nu kosteloos bereikbaar en beschikt dankzij Telesur over mobiele toestellen en simkaarten, terwijl in oktober tijdens de Mental Health Month een socialmedia-challenge start die praten over hulp normaler moet maken. De directie van Telesur plaatst dit in het bredere Save Lives-programma waarin technologie en bereik worden gekoppeld aan zorg en onderwijs, waarmee publiek en privaat elkaar vinden op een domein waar schaamte vaak dodelijk stil maakt wat bespreekbaar moet zijn.
Culturele diplomatie vult die agenda met trots en ondernemingszin. Suriname krijgt op de Intra African Trade Fair 2025 in Algerije een podium om zijn multiculturele keuken te laten spreken. Het evenement van Afreximbank telt naar verwachting dertigduizend bezoekers uit meer dan honderdvijftig landen en ruim tweeduizend exposanten en mikt op tientallen miljarden aan deals. Chef Jennifer Wolff van Ursula’s Catering brengt in het CANEX-programma de brug tussen continenten naar het bord met een Jollof-wedstrijd waarin een Surinaamse twist via Ala Kondre Moksi Alesi resoneert en met een demonstratie van Surinaamse bami voor zestig gasten. Zichtbaarheid op zo’n schaal vergroot de kans dat producenten en toeristische aanbieders hun weg vinden naar partnerschappen voorbij de regio.
