De Nationale Assemblee zette een nieuwe stap in het beheer van de overheidsfinanciën met een kamerbrede goedkeuring van de negende wijziging van de Staatsschuldwet uit 2002. Alle zesendertig aanwezige leden stemden voor, waarmee tijdelijk meer ruimte ontstaat om te lenen tot de verwachte olie-inkomsten vanaf 2028 daadwerkelijk binnenstromen. Het wettelijke plafond blijft staan op zestig procent van het bruto binnenlands product, maar de schuldratio tikte in juli al richting honderd procent, waardoor extra spelregels onvermijdelijk werden. De aanpassing koppelt de begrotingscyclus strakker aan schuldbeheer met een verplicht jaarlijks staatsschuldenplan en een schuldstrategie bij de begroting. Fracties onderstreepten dat brede steun geen vrijbrief is en dat discipline nu nodig is, omdat uitstel alleen duurder wordt wanneer productie, export en de belastingbasis niet aantoonbaar groeien.
Diezelfde focus op voorspelbare inkomsten klonk die dag door aan de onderhandelingstafel met de douane. De bond van douanefunctionarissen besprak op het Kabinet van de President hoe invoerrechten en accijnzen efficiënter binnenkomen. De dienst voert extra controles op risicostromen op en werkt aan een upgrade van Asycuda met als einddoel volledig digitaal en papierloos werken binnen enkele jaren. Er ligt tegelijk een personele opgave, omdat vergrijzing doorzet en vacatures langer openstaan dan gezond is. Jaarlijkse instroom van twintig tot vijfentwintig nieuwe krachten in plaats van een driejaarlijkse wervingsgolf maakt processen minder kwetsbaar en verkleint gaten in kennisoverdracht, zeker wanneer burgerpersoneel meehelpt om piekdrukte af te vangen. Transparantie en een goede informatiehuishouding blijven hier de motor, want een sterk systeem heeft minder uitzonderingen nodig.
Een delegatie van Deutsche Bank verkende met president Jennifer Simons en minister Patrick Brunings de mogelijkheden voor Internationally Transferred Mitigation Outcomes, het mechanisme onder het Parijs Akkoord dat verwant is aan carbon credits. De indicatieve waarde per eenheid ligt rond vijfentwintig Amerikaanse dollar en de nationale potentiële voorraad wordt op ongeveer vier komma vijf miljoen eenheden geschat, met als vaste voorwaarde dat opbrengsten aantoonbaar in milieu- en natuurprojecten vloeien. Een technisch team onder toezicht van een interministerieel oversight-comité moet de haalbaarheid borgen, van monitoring tot audit en internationale coördinatie. Wie hier de documentatie meteen op orde brengt, houdt waardering in de markt vast en voorkomt dat beloften later ingehaald worden door de meetlat.
Weerbaarheid gaat niet alleen over geldstromen maar ook over gezondheid. Maandag 6 Oktober startte in Utopia Heritage een vierdaagse One Health-workshop over vogelgriep, georganiseerd door Volksgezondheid en Landbouw in samenwerking met de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie, deskundigen uit Belize en de Caribbean Public Health Agency. Suriname kent nog geen bevestigde gevallen, maar wereldwijd neemt verspreiding onder dieren toe en het mutatierisico blijft een serieuze zorg. Het Bureau Openbare Gezondheidszorg werkt in de sessies met het Mosaic-raamwerk van de Wereldgezondheidsorganisatie om paraatheid, veldprocedures en vooral de vastlegging van plannen te verbeteren. Landen die in de regio uitbraken doormaakten begeleiden de veldoefeningen, waardoor lacunes sneller zichtbaar worden en draaiboeken niet in de la verdwijnen.
Op arbeidsverhoudingen werd dezelfde dag een brug geslagen tussen beleid en praktijk. President Simons ontving de Confederatie voor Organisaties van Landsdienaren onder leiding van Hugo Blanker voor een eerste werkgesprek. De bond bracht knelpunten en voorstellen aan en gaf aan bereid te zijn mee te werken aan maatregelen die de positie van werkenden versterken. Het Kabinet van de President nam de punten in behandeling en koppelt na analyse per thema terug, in lijn met eerdere gesprekken met Ravaksur Plus. Dat ritme van luisteren, wegen en terugkoppelen brengt rust aan de onderhandelingstafel en voorkomt dat incidenten het tempo bepalen.
