De vraag naar rekenkracht van datacenters en begrotingen wordt groter, verraste Nvidia met een voornemen om tot honderd miljard dollar in OpenAI te investeren, een pact dat geld, chips en invloed aan elkaar knoopt. En dat tegelijk de grootste belofte en het grootste risico van deze AI-cyclus blootlegt, want wat voor aandeelhouders klinkt als schaalvergroting, leest voor toezichthouders als een concentratie van essentiële inputs bij twee spelers die al domineerden.
De opzet is groots en precies, OpenAI koopt Nvidia’s accelerators en complete systemen, Nvidia krijgt een niet-controlerend belang en levert in tranches richting een doel van minimaal tien gigawatt aan rekencapaciteit, met eerste leveringen die vanaf eind 2026 binnenrollen. Daarmee verstevigt OpenAI zijn toegang tot hardware voor frontier-modellen, terwijl Nvidia zijn positie als ruggengraat van generatieve AI verder verankert.
Juist die verankering doet de alarmbellen rinkelen bij mededingingsjuristen, omdat Nvidia al meer dan de helft van de markt voor AI-GPU’s controleert en door diverse schattingen rond zeventig tot negentig procent van de datacenter-accelerators afzet, waardoor elke voorkeursbehandeling van snellere levertijden, gunstiger prijzen, vroege toegang tot nieuwe platformen voor OpenAI onmiddellijk doorwerkt in de concurrentiepositie van anderen. Nvidia belooft gelijk speelveld en non-discriminatie, maar experts zien in de schaal en diepte van het pakket precies het soort verticale verstrengeling dat toetreding ontmoedigt en de rest van de markt dwingt tot second-best opties.
Het politieke kader is ondertussen helder, een topjurist van het Amerikaanse ministerie van Justitie gaf vorige week aan dat handhaving in AI-markten expliciet deel uitmaakt van het AI-plan van de regering-Trump, met focus op uitsluitingspraktijken rond “essentiële inputs” zoals geavanceerde chips, datacentercapaciteit en trainingsdata. Met die lens krijgt dit pact onvermijdelijk een grondige toets, niet alleen op klassieke marktaandelen maar op toegang, voorwaarden en de facto voorrang bij schaarse hardware.
Dat het dossier grijswaarden kent, blijkt uit de dealcontext, analisten zien strategische logica want OpenAI borgt schaal en Nvidia borgt omzet maar wijzen ook op nieuwe kwetsbaarheden, variërend van leveringsconcentratie tot de financiële loopafstand die nodig is om zulke contracten vol te houden. Tegelijk houdt OpenAI alternatieve paden open met eigen chiptrajecten via Broadcom/TSMC, al verandert dat niets aan het feit dat de komende jaren Nvidia-systemen de hoofdmoot blijven. De uitkomst is een markt die steeds meer lijkt op een “reken-oligopolie”, waarin kapitaal, toegang en software-ecosystemen elkaar vastklikken.
Voor toezichthouders tekent zich een bekend remediepalet af dat verder gaat dan het optillen van wenkbrauwen, denk aan harde non-discriminatieclausules over prijs, levertijd en productroadmaps, transparante allocatieregels bij schaarste, scheidingswanden tussen investeringsinformatie en verkoop, en rapportageplichten die uitzonderingen zichtbaar maken. Zulke voorwaarden zijn geen panacee, ze maken wel toetsbaar of OpenAI “first among equals” wordt of gewoon “first”, het verschil tussen concurrentie op merites en een markt waarin iedereen in de rij staat bij dezelfde loketbediende.
Wie aan de koopkant zit, leest tussen de regels de belangrijkste les van dit moment, spreid je rekenbasis ruim voordat de schaarste weer toeslaat, mix generaties en leveranciers waar het kan, en borg contractueel dat upgrades en onderhoud niet aan een relatie hangen, want in een wereld waarin miljarden verdragen hardware in bulk vastzetten, blijft wendbaarheid het zeldzaamste goed.
