In de schaduw van schepen die waterkanonnen inzetten bij een uit de hand gelopen confrontatie in de Zuid-Chinese Zee ontrolde zich in Manilla een tweede strijdtoneel dat minder zichtbaar was maar minstens zo doelgericht, een gecoördineerde beïnvloedingscampagne op sociale media die het draagvlak voor het Filipijnse beleid en de alliantie met de Verenigde Staten moest aantasten. Opgezet met hulp van een lokaal marketingbureau dat namens de Chinese ambassade nepaccounts liet opereren en betaalde lofzangen verspreidde die de verbeelding moesten sturen en de twijfel moesten zaaien.
Uit interne stukken en getuigenissen van oud-medewerkers blijkt dat het bureau InfinitUs Marketing Solutions gedurende meerdere jaren een digitaal leger beheerde dat berichten plaatste over de superioriteit van Chinese vaccins, de nutteloosheid van Filipijnse maritieme claims en de twijfelachtige waarde van militaire samenwerking met Washington. Dit terwijl dezelfde profielen anti-Amerikaanse artikelen van door Beijing gesteunde auteurs een extra zetje gaven en onder schuilnamen opponenten op sociale kanalen belasterden, een aanpak die was vastgelegd in contracten waarin het sturen van de publieke opinie op Facebook en X expliciet als opdracht stond vermeld.
De operatie werd in het voorjaar van 2024 in de Senaat benoemd door toenmalig meerderheidleider Francis Tolentino die een kopie van een cheque van de ambassade aan InfinitUs toonde en voorbeelden gaf van kunstmatig opgeklopte interactie. Daarna volgde een bredere reconstructie waaruit naar voren kwam dat de trollenploeg ook een nieuwsplatform opzette. Dat de indruk moest wekken lokaal te zijn, Ni Hao Manila geheten, dat video’s deelde over Chinese maritieme spierballen en de gevaren van nauwe defensiebanden met de Verenigde Staten en dat daarnaast tegen betaling volgers en likes inkocht om geloofwaardigheid te simuleren.
De platforms zelf noteerden intussen onregelmatigheden, Meta verwijderde na melding ten minste tien profielen die onder InfinitUs vielen, TikTok haalde nepvolgers weg bij het genoemde kanaal. En externe analisten duidden identieke bedrijfsreviews van verschillende accounts en stockfoto’s als rode vlaggen, toch bleef het netwerk lang genoeg actief om gerichte campagnes uit te voeren. Zo werd de nationale parlementariër Robert Ace Barbers die pleitte voor versterking van Filipijnse zeeclaims bestookt met beschuldigingen en insinuaties zodra relevante wetgeving zijn laatste horde nam en steeg het aantal reacties op zijn berichten plots van tientallen naar honderden.
Beïnvloeding beperkte zich niet tot anonieme avatars, via de organisatie Association for Philippines China Understanding ontvingen tientallen publieke figuren onderscheidingen met geldprijzen die in de Filipijnse context substantieel zijn, waaronder verschillende bestuurders en opiniemakers, volgens de documentatie van de uitreikingen is het programma herstart met steun van een partijorgaan uit Beijing. Critici zien daarin een zachte machtstrategie die reputatie en portemonnee tegelijk aanspreekt, de Chinese overheid ontkent stelselmatig inmenging en houdt vol dat dergelijke aantijgingen terugkaatsen op de afzender. Terwijl Manilla juist wijst op het patroon van tussenpersonen die boodschappen lanceren die vervolgens door nepaccounts worden versterkt tot trending ruis.
De context maakt het speelveld nog complexer, de Verenigde Staten voeren zelf al jaren informatieprogramma’s in de regio en gaven in het pandemietijdvak toe dat anti-Chinese vaccinnarratieven zijn gepusht. Recent werd het Amerikaanse budget voor bestrijding van buitenlandse propaganda ingekrompen en sloot het State Department een kantoor dat met Manilla samenwerkte. Beide landen strijden dus om het verhaal en doen dat op een plek die strategisch is door de nabijheid van Taiwan en door de ruwe rand van het conflict in de Zuid-Chinese Zee waar China bijna het gehele gebied claimt en de Filipijnen hardere lijnen trekken sinds de machtsoverdracht naar president Marcos junior.
De gevolgde tactiek had een duidelijke koers, accounts met Filipijnse namen prezen Chinese kustwachtoperaties, positioneerden Sinovac als veilig alternatief en bagatelliseerden Amerikaanse wapensystemen, zelfs het Typhon-raketsysteem werd via een uitlegvideo gedegradeerd tot riskant en onnodig. De operatie was ontworpen voor snelheid en volume en minder voor subtiliteit, wat te zien was aan duplicaten van profielfoto’s en identieke tekstpatronen, toch is het effect niet louter cosmetisch, peilingen tonen aan dat de steun voor de alliantie met de Verenigde Staten hoog blijft. Maar strategen in Manilla waarschuwen dat aanhoudende ruis het debat vertroebelt en delegaties richting de verkiezingen van 2028 gevoeliger maakt voor simplistische frames.
De juridische onderlaag is kwetsbaar, de Filipijnen kennen nog geen robuust wettelijk instrumentarium tegen buitenlandse inmenging en betaalde desinformatie, wetgevers werken aan modernisering met boetes en sancties voor het verspreiden van doelbewuste misleiding. En voor het verhullen van buitenlandse financiering, in de tussentijd probeert de regering via samenwerking met platforms en bondgenoten de grootste pieken te dempen en transparantie-eisen te verhogen. Een race tegen de klok nu socialemediagebruik in het land tot de hoogste ter wereld behoort en elke trending-term het nieuwsritme kan gaan dicteren.
Wat deze casus scherp laat zien is hoe de strijd om scheepsposities, exclusieve economische zones en transitroutes wordt aangevuld met een strijd om aandacht, vertrouwen en agenda-setting. Regeringen investeren in fregatten en in feeds, grenzen verschuiven op zee en in de tijdlijn. En elke actor die een voordeel vindt in de digitale marge vergroot dat voordeel met goedkope accounts en georkestreerde verontwaardiging die moeilijk te ontleden is voor burgers die vooral hun nieuws via mobiele schermen tot zich nemen.
De conclusie is ongemakkelijk, zonder stevige transparantie over geldstromen richting influencers, duidelijke verificatie-normen voor politieke content en snelle handhaving tegen gecoördineerd oneigenlijk gedrag blijven samenlevingen speelbal van externe campagnes die doelbewust polariseren. De Filipijnen zijn daarmee geen uitzondering maar een vroegtijdige waarschuwing, wie de democratische weerbaarheid wil behouden moet het publieke gesprek beveiligen. Niet door kritiek te smoren maar door de herkomst van boodschappen zichtbaar te maken en door digitale fronten net zo serieus te behandelen als de fysieke lijnen op zee.
