Het westen van Suriname leert opnieuw hoe hard infrastructuur de levenslijn van een gemeenschap kan zijn, want sinds de verbinding bij Witagron is weggevallen is het gebied rond Apoera bijna afgesneden van de rest van het land en stokt de aanvoer van brandstof, bouwmateriaal en levensmiddelen, werknemers kunnen moeilijk worden vervoerd en kleine bedrijven voelen dat direct in hun kasstroom. De minister van Openbare Werken en Ruimtelijke Ordening ging daarom in gesprek met lokale ondernemers over een noodbrug bij de Kaboeriekreek tussen Wakai en Apoera, een tijdelijke overbrugging die de druk op de regio moet verlichten en de economie in het westen weer zuurstof moet geven. Ondernemers hebben daarbij aangeboden niet alleen te praten maar ook te leveren, met materiaal, mankracht en eigen inzet, zodat de overheid sneller kan schakelen en de route naar het westen niet nog verder dichtslibt. De aanleg van een werkbare bypass via Southdrain richting Apoera wordt tegelijk bekeken, waarbij twee bedrijven het traject al zijn beginnen schoon te maken voor een technische inspectie, omdat bereikbaarheid in het westen niet alleen een vraag is van comfort maar van levensvatbaarheid van handel, houtsector, transport en grensoverschrijdende logistiek met Guyana.
Toegang en verbinding spelen niet alleen langs de weg, ze spelen ook in de economie als geheel, want Suriname heeft een missie van de Inter American Development Bank ontvangen die zich richt op directe investeringen van buitenaf en op het versterken van de exportcapaciteit van het land. Het gaat niet alleen om geld, maar om het bouwen van een vaste structuur via de Suriname Investment and Trade Agency die moet functioneren als één aanspreekpunt voor bedrijven die willen investeren of produceren voor buitenlandse markten. De bank koppelt daar middelen aan om exporteurs buiten de traditionele winningssector te helpen groeien, nieuwe exporteurs klaar te maken voor hun eerste stappen en om lokale bedrijven beter te laten aansluiten op internationale ketens, zodat banen en deviezen niet alleen uit grondstoffen komen. Dit alles wordt afgestemd met de nieuwe regeringsploeg en met het ministerie dat buitenlandse investeringen en samenwerking trekt, omdat vertrouwen van kapitaalmerken sneller groeit wanneer er een duidelijk loket en voorspelbare regels zijn in plaats van losse contacten.
Een tweede gevoelige pijler voor geloofwaardigheid van de staat is land, want wie grond bezit heeft zekerheid en kan bouwen, lenen en investeren. Het ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer is intussen begonnen met de formele verstrekking van beschikkingen onder de nieuwe leiding en dat is meer dan ceremonie, omdat de minister dit moment neerzet als het begin van een traject naar een netter en transparanter grondbeleid. Een eerste groep rechthebbenden kreeg daadwerkelijk hun papieren in handen en het ministerie heeft aangekondigd dat de namen publiek zullen worden gemaakt zodat zichtbaar is wie welke titel krijgt, iets wat past bij de plicht tot openbaarheid die in de staatsinrichting is vastgelegd. De boodschap daarachter is duidelijk, uitgifte van grond moet niet langer een geruchtencircuit zijn maar een controleerbaar proces waarin burgers weten waar ze aan toe zijn en waarin misbruik sneller kan worden gezien.
In het hart van de politieke orde woedt tegelijk een andere discussie, namelijk wie recht heeft om het land te besturen. Parlementariërs hebben een initiatiefwet opnieuw ingediend die mensen met een strafblad moet weren uit de hoogste functies van de staat, van het presidentschap tot directeurschappen van ministeries en de posten in De Nationale Assemblée en op districtsniveau. De indieners stellen dat dit niet bedoeld is als afrekening met tegenstanders maar als norm voor zuiver bestuur en zij herinneren eraan dat de samenleving verwacht dat bestuurders schoon binnenkomen en schoon blijven. De wet dwingt dus een keuze af, namelijk of politieke macht iets is dat je krijgt op basis van kiezersstemmen alleen of dat er ook een morele ondergrens hoort die van tevoren vastligt en waar niemand onderdoor mag kruipen.
Rechtsstatelijkheid gaat verder dan screening van bestuurders, want een land wordt ook beoordeeld op de manier waarop het met pijnlijke hoofdstukken uit de eigen geschiedenis omgaat. Het Openbaar Ministerie heeft bij de rechter commissaris gevraagd om een gerechtelijk vooronderzoek in de zaak Moiwana, een stap die nodig is om extra handelingen te kunnen verrichten die alleen onder leiding van de rechter kunnen plaatsvinden. De rechter commissaris beschikt over zwaardere middelen om getuigen te horen en kan mensen verplichten mee te werken wanneer de waarheid anders buiten bereik dreigt te blijven, wat belangrijk is omdat de zaak draait om een bloedbad in het oosten van het land waarbij dorpsbewoners zijn gedood tijdens een militaire actie. Het OM geeft voorlopig geen verdere inhoudelijke details, wat begrijpelijk is in dit stadium, maar het signaal is wel dat het land bereid lijkt het dossier opnieuw open te trekken met formele instrumenten en niet alleen met herdenkingswoorden.
Tegelijk wordt in het binnenland gewerkt aan iets dat direct voelbaar is voor gezinnen in afgelegen dorpen, namelijk betrouwbare stroom zonder afhankelijkheid van diesel en dure noodoplossingen. Suriname heeft in regionaal verband een project ingediend voor hernieuwbare energie in Pusugrunu en kreeg daarvoor eerder al financiering goedgekeurd. Na een nieuwe beoordeling heeft Italië besloten om het budget verder op te hogen, zodat de uitvoering kan worden uitgebreid. De bedoeling is om de dorpen in dat gebied te voorzien van duurzame elektrificatie op basis van hernieuwbare bronnen, een aanpak die past binnen bredere plannen van Caribische landen om minder kwetsbaar te zijn voor dure brandstof en om klimaatbestendig te groeien. Een technische ploeg van Natuurlijke Hulpbronnen zal het gebied bezoeken om met de gemeenschap af te stemmen hoe er concreet wordt uitgerold, want draagvlak ter plekke bepaalt of een systeem blijft draaien wanneer de projectperiode voorbij is.
In het buitenland zet Suriname zijn eigen verhaal neer met zachte middelen, niet alleen met contracten maar ook met cultuur en onderwijs. De Surinaamse ambassade in China heeft een groep docenten en studenten van een Chinese universiteit ontvangen voor een inhoudelijke uitwisseling over geschiedenis, geloof, taal en staatsinrichting en dat gebeurde voor het eerst in deze vorm op zo’n locatie. De ambassadeur gebruikte het moment om uit te leggen hoe Suriname is opgebouwd uit verschillende gemeenschappen die naast elkaar leven en elkaar hebben beïnvloed, waarbij ook de rol van de Chinese diaspora in de nationale ontwikkeling werd belicht en symbolen als vlag en wapenschild werden uitgelegd als dragers van identiteit. De bezoekers gaven aan dat zij jonge professionals willen opleiden met een wereldwijde blik en spraken waardering uit voor de openheid waarmee zij werden ontvangen, en enkele studenten droegen een gedicht voor met de titel Lang leve de jeugd als teken van vriendschap. De ontmoeting eindigde met de oproep om als generatie niet alleen kennis mee te nemen voor eigen cv maar bruggen te bouwen tussen landen die elkaar economisch nodig hebben en cultureel nog lang niet uitgeleerd zijn.
