Wat begon als een protest voor strenger asielbeleid op het Malieveld draaide uit op een tocht door de Haagse binnenstad waarbij ruiten van het D66-partijgebouw sneuvelden, een politiewagen in brand vloog en het afgesloten Binnenhof schade opliep, waarna de politie traangas en een waterkanon inzette om de menigte uiteen te drijven. Aan de bouwplaats rond het parlement werden het toegangshek aan de hoek van de Lange Poten en het Plein en delen van de schutting verbogen en losgerukt, het Rijksvastgoedbedrijf meldde dat de poort weer is vastgezet en dat er geen personeelsleden gewond raakten.
De escalatie kwam na het blokkeren van de A12 en na confrontaties met agenten waarbij stenen en flessen werden gegooid, volgens de gemeente waren vooral rondtrekkende hooligans de aanjagers van het geweld en volgden later in het centrum meerdere aanhoudingen, in totaal werden zeker dertig mensen opgepakt. Politieke reacties waren fel en eensgezind, de burgemeester noemde het geen demonstratie maar doelbewuste rellen en sprak over Nederland onwaardig, de demissionaire premier veroordeelde de aanvallen en sprak zijn vertrouwen uit dat justitie optreedt, D66-leider Rob Jetten wees intimidatie van politieke partijen af en benadrukte dat de schade aan het kantoor aanzienlijk is.
Waarom het misging
De combinatie van een grote en deels ongeorganiseerde menigte, de aanwezigheid van groepen die niet voor overleg kwamen en de symbolische lading van locaties als de A12, het D66-kantoor en het Binnenhof vormde een explosief mengsel, de mars verplaatste zich van een toegewezen terrein naar plekken waar de politie minder ruimte had voor scheiding en waar de verleiding groot is om te provoceren, terwijl online mobilisatie en de aanloop naar de verkiezingen de temperatuur verder opdreven.
Wat nu nodig is om herhaling te voorkomen
Beperk routes tot duidelijk afgesproken zones met ruime uitloop en leg vooraf vast dat het betreden van snelwegen automatisch tot beëindiging van de bijeenkomst leidt, zodat de grens helder is en handhaving voorspelbaar blijft. Richt rond kwetsbare locaties als partijpanden en rijksmonumenten brede bufferstraten in met vaste hekken en camera’s die al voor aanvang sluiten, zodat er geen improvisatie aan de poort nodig is. Stel gebiedsverboden in voor reltoeristen die bij eerdere ordeverstoringen zijn aangehouden en check die lijsten zichtbaar bij de toegangsvakken, wat de drempel voor meelifters verhoogt zonder vreedzame deelnemers te hinderen. Organiseer perscorridors en herkenbare verzamelpunten voor journalisten en leg een directe lijn met een politievoorlichter op straat, zodat verslaggevers niet tussen linies belanden, juist omdat zes journalisten nu zijn geraakt. Zet bij afspraken met organisatoren een inspanningsplicht op debriefs en eigen ordediensten, wie niet levert verliest een volgende keer de faciliteiten die een veilige demonstratie mogelijk maken, inclusief podium, geluidsinstallatie en vakindeling.
