De voorlopige uitslagen van de algemene verkiezingen van 25 mei 2025 wijzen op een lichte voorsprong voor de Nationale Democratische Partij (NDP), die met 18 zetels momenteel de grootste fractie vormt in De Nationale Assemblée. De Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) volgt met 17 zetels. Hoewel het officiële resultaat nog moet worden vastgesteld, lijken beide partijen veroordeeld tot samenwerking met andere fracties om de noodzakelijke tweederdemeerderheid van 34 zetels te behalen voor de vorming van een nieuwe regering.
Lage opkomst, hoog signaal
De verkiezingen vonden plaats onder het nieuwe kiesstelsel, waarbij alle 51 zetels via een nationaal systeem van evenredige vertegenwoordiging zijn verdeeld. Toch bracht slechts zo’n 65% van de stemgerechtigden zijn of haar stem uit – een significante daling ten opzichte van eerdere jaren. Die lage opkomst is veelzeggend: het vertrouwen in de politiek lijkt verder te zijn geërodeerd.
Hoewel de hervorming van het kiesstelsel bedoeld was om de stem van de burger krachtiger en eerlijker te laten doorklinken, toont de afwezigheid van een opkomstimpuls dat structureel wantrouwen en politieke apathie onder burgers een hardnekkig probleem blijven.
Verkruimeld parlementair landschap
De voorlopige zetelverdeling (stand 26 Mei) luidt als volgt:
• NDP: 18 zetels
• VHP: 17 zetels
• NPS: 6 zetels
• ABOP: 6 zetels
• A20: 1 zetel
• BEP: 1 zetel
• PL: 1 zetel
Deze uitslag leidt tot een politiek schaakspel waarin geen enkele partij een dominante positie inneemt. Voor het kiezen van een president is een tweederdemeerderheid nodig — 34 van de 51 zetels — wat betekent dat brede coalities noodzakelijk zijn. Maar coalitievorming in Suriname is zelden eenvoudig: politieke loyaliteiten, persoonlijke vetes en partijstrategieën kunnen tot langdurige onderhandelingen leiden.
Het nieuwe kiesstelsel onder het vergrootglas
De verkiezingen van 2025 waren de eerste onder het nieuwe nationale kiesstelsel, dat het oude districtenmodel heeft vervangen. Waar voorheen kleine districten buitenproportioneel invloedrijk konden zijn, zijn de zetels nu verdeeld op basis van nationale stemmenaantallen. Dat zorgt enerzijds voor eerlijker vertegenwoordiging, maar roept anderzijds vragen op over regionale belangenbehartiging.
Politieke legitimiteit onder druk
De verkiezingsuitslag legt niet alleen politieke evenwichten bloot, maar ook een zorgwekkende onderstroom: de legitimiteit van het democratisch proces zelf staat onder druk. Wanneer één op de drie kiezers thuisblijft, mag de politiek zich ernstig zorgen maken. De combinatie van lage opkomst en gefragmenteerde uitslag vraagt niet alleen om strategische samenwerking, maar om introspectie: wat moet er veranderen zodat burgers zich wél gehoord voelen?
Vooruitzicht
De komende dagen zullen gekenmerkt worden door intensieve onderhandelingen, verkenningen en mogelijk verrassende coalitievormingen. Maar hoe de machtsverdeling ook uitpakt — het signaal van het volk is duidelijk: vertrouwen moet niet alleen gewonnen, maar ook verdiend worden.
