Uit interne bronnen bij Tesla blijkt dat het bedrijf in April 2024 stiekem afscheid nam van het voornoemde $25.000-model, generiek aangeduid als de “Model 2”. Ondanks de ontkenning van CEO Elon Musk zorgde het besluit om het betaalbare model te schrappen vorig jaar voor onrust onder enkele topmanagers. Uit documenten en getuigenissen blijkt dat Musk het project formeel on hold zette enkele weken voor zijn publieke “leugen”-uitspraken, maar hij hoefde zich tegenover beleggers niet te verantwoorden.
Toen het nieuws op 5 April 2024 naar buiten werd gebracht dat Tesla de ontwikkeling van een geheel nieuw instapmodel stopzette reageerde Musk binnen enkele minuten fel via X: “Er word gelogen.” Hiermee wist hij een beursdip van zes procent enigszins te stoppen. Desondanks stond de Tesla-aandelenkoers die dag nog 3,6 procent lager bij sluiting.
Verschillende topmanagers weten inmiddels dat Musk de beperkte EV al enkele weken eerder had gecanceld en de focus verschoof naar volledig autonome robotaxi’s. Medewerkers waren geïnformeerd dat het “Model 2”-concept definitief geschrapt was, een besluit dat volgens ingewijden voortkwam uit het financiële plaatje en Tesla’s wens om de marge van nieuwe producten te verbeteren. Desondanks stond Musk er op dat het project publiekelijk níet afgeschreven mocht worden, uit angst voor een koerscrash en negatieve berichtgeving.
Uit gesprekken met leidinggevenden blijkt dat zij na Musk’ ontkenning aan hem vroegen of hij van gedachten was veranderd. Zij troffen echter geen bereidheid tot heropening van de besprekingen aan; volgens Musk was het plan definitief van de baan. Het gebrek aan transparantie weerspiegelt de worsteling bij Tesla om echt een massamarkt-EV voor circa $25.000 te realiseren, een belofte waarmee Musk jarenlang beleggers nieuwsgierig hield.
Niet alle leidinggevenden deelden het gevoel van urgentie. “Ons productroadmap is flexibel genoeg om in te spelen op marktontwikkelingen,” verklaarde een van hen. Toch bleef de algemene onzekerheid hangen: consumenten en leveranciers wisten niet waarop ze zich moesten voorbereiden. Een aantal managers uit vrees voor de effecten op de verkopen zelfs dat potentiële kopers hun aanschaf van een duurdere Tesla uitstelden in de hoop op een instapmodel dat nooit zou komen.
Vertraging door krappe marges en verschuiving naar Robotaxi
Tesla’s oorspronkelijke strategie draaide om een volledig nieuw EV-platform, dat lagere productiekosten zou realiseren met nieuwe fabricage-technologieën. Echter, in plaats van een afgebakend model onder de Model 3, koos Musk voor een meer conservatieve koers: in April 2025 introduceerde Tesla in de VS en Singapore compacte, uitgeklede varianten van de bestaande Model 3-sedan en Model Y-SUV. Daarmee schuift het bedrijf zijn massamarktambities twee keer op: van geheel nieuw ontwerp naar gereduceerde uitvoeringen op bestaande productielijnen.
Engineering-chef Lars Moravy benadrukte tijdens de kwartaalcijfers dat de “betaalbare varianten qua vormgeving min of meer gelijk zijn aan onze huidige modellen”. “Het grootste verschil zit hem in de specificaties en het feit dat ze daadwerkelijk voor mensen met een kleiner budget toegankelijk worden,” zei hij.
Hoewel Tesla nog geen prijskaartje heeft gehangen aan de goedkopere versies, verwachtten analisten een bedrag rond de $30.000. Dat ligt flink boven de aangekondigde $25.000, waardoor de massamarktcampagne onder druk komt te staan. Gevolg: in 2024 kromp Tesla’s jaarlijkse verkoop voor het eerst, met een daling van 13 procent in Q1 2025 wereldwijd. Tegelijkertijd betrad Chinese automaker BYD de Europese markt met de Seagull-hatchback van minder dan $10.000 in eigen land en iets meer dan $20.000 in export. Daarmee verhoogt BYD de druk op Tesla’s vermeende instapmodel.
Beleggers en SEC-risico’s
Enkele Tesla-leiders waarschuwden intern dat Musk’ ontkenning mogelijk in strijd was met Amerikaanse regelgeving. Een SEC-woordvoerder bevestigde niet of er melding is gemaakt bij de toezichthouder, maar executives wezen op Musk’ vorig boetestatement van $40 miljoen in 2018 wegens misleidende tweets over Tesla’s privatiseringsplannen. Conform die schikking móet Musk voortaan getoetste verklaringen laten controleren door een jurist voordat hij ze op sociale media plaatst. Er gaan geruchten dat Musk zich hieraan niet strikt wil houden, omdat hij vindt dat hij “niets publiceert wat juridisch goedgekeurd hoeft te worden”.
Sommige leiders concludeerden dat beleggers vroeg of laat zouden ontdekken dat het “Model 2” nooit op komst was. Die angst deed sommigen zelfs hun Tesla-posities afbouwen: Gary Black, beheerder namens Future Fund LLC, verkocht onlangs voor $1,2 miljoen aan Tesla-aandelen. Hij vreest dat de beloofde betaalbare EV slechts een “uitgeklede Model Y” wordt en niet het “fundamenteel nieuwe product” dat Musk in 2023 in het vooruitzicht stelde.
Robotaxi in de hoofdrol, massamarkt-EV blijft wachten
Op dezelfde dag dat Musk het nieuws over het verwerpen van de Model 2 ontkende, kondigde hij via X de onthulling van een “Robotaxi” aan voor 8 Augustus 2024, een pronkstuk dat hij niet eerder breed intern had aangekondigd. De uiteindelijke onthulling in Oktober 2024 stelde echter teleur: de futuristische “Cybercab” bleek weinig meer dan een concept, zonder concrete leverbeloften voor consumenten.
Inmiddels concentreert Tesla zich op robotaxi-tests in Texas en de Bay Area, en werken fabrikanten aan een generieke, licht afgeslankte Model 3/Model Y-lijn in China en de VS. Concrete leverdata ontbreken, maar de verwachting is dat de eerste exemplaren pas in de tweede jaarhelft van 2025 verschijnen. Dat betekent dat Tesla wederom meer tijd verspilt aan productintroducties, juist wanneer de concurrentie in de betaalbare EV-markt aan kracht wint.
In essentie is de droom van een $25.000-Tesla nog niet vervlogen, maar wel opgeschoven naar een minder ambitieus project met beperkt onderscheidende waarde. Zowel beleggers als interne managers zagen hoe Musk de belofte van een volwaardig instapmodel opofferde voor robotaxi-ambities. Met de introductie van goedkopere versies van bestaande modellen zal het bedrijf moeten bewijzen dat het alsnog betaalbare EV’s kan leveren, voor de late debutanten van BYD en andere Aziatische concurrenten de Europese markt volledig domineren.
