Op economisch en institutioneel vlak trekt EZ de regio in. Minister Baasaron bezocht de dependances in Commewijne en Marowijne (Moengo, Albina) om de lijnen kort te maken, processen te digitaliseren, teams te versterken en interne communicatie te stroomlijnen. Albina wordt daarbij expliciet gepositioneerd als grens-hub met reële economische potentie. De boodschap: decentraal beter organiseren om nationaal meer te presteren.
Tegelijk wordt aan de veiligheidsbasis gewerkt. JusPol heeft het KPS opdracht gegeven voor een kortetermijnplan tot en met december 2025, met focus op drie risicopieken (50 jaar onafhankelijkheid, decemberfeesten, grote vakantie) en drie prioriteiten: minder dodelijke verkeersongevallen en verkeerscriminaliteit, aanpak van geluidsoverlast, en terugdringen van berovingen en diefstallen. Het pakket omvat ook brand- en waterveiligheid na recente tragedies. Dagelijkse evaluaties, gerichte patrouilles en gerichte voorlichting moeten merkbaar effect sorteren maar alleen als burgers mede-eigenaar worden van veiligheid.
Burgerkracht vult het plaatje aan. Het Rode Kruis wierf bij Justitie & Politie 24 nieuwe bloeddonoren en rolt het initiatief uit naar andere ministeries. Dat helpt niet alleen de structureel krappe bloedvoorraad voor operaties en noodgevallen, het bevordert volgens onderzoek ook donorgezondheid, want deze daad heeft een groot maatschappelijk rendement.
In de zorg schuift Volksgezondheid de RGD naar een stevigere bedrijfsvoering. Het directieteam schetste de personele bezetting, het patiëntenprofiel en de financiële klem, inclusief de impact van braindrain. Vooruitblik: kwaliteitsverbetering en geleidelijke afbouw van afhankelijkheid van het ministerie, onderbouwd met een heldere SWOT en strak financieel beleid.
De kern van het nieuwe uitgavenkader is onverbloemd, van de geraamde SRD 67,17 miljard voor 2025 slokt personeelslast ruim een kwart op (SRD 16,74 miljard), met Onderwijs, Wetenschap & Cultuur als grootste slokop (circa SRD 3,88 miljard). Niet-personele uitgaven tellen op tot SRD 50,43 miljard. Zonder parlementaire goedkeuring van de aangepaste begroting dreigt in Augustus uitbetaling van ambtelijke lonen te stokken en loopt het tekort, mede door hogere loonkosten, op richting SRD 11,5 miljard.
De lange lijn blijft energie. Veertig jaar nadat Staatsolie met Gulf Oil de eerste stap zette, staat Suriname aan de drempel van diepwaterproductie onder een productiedelingscontract. Met decennia aan kennis en toezichtcapaciteit ligt hier een kans om nationale belangen hard te verankeren mits governance, contractbegeleiding en publieke steun op niveau blijven.
