Los Angeles, een stad die al decennialang symbool staat voor culturele diversiteit en een toevluchtsoord vormt voor migranten, is begin Juni 2025 het toneel geworden van ongekende sociale onrust. Wat begon als vreedzame protesten tegen operaties van U.S. Immigration and Customs Enforcement (ICE), mondde uit in gewelddadige rellen in wijken als Compton, South Central en Pico-Union. Brandstichting, confrontaties met de politie en provocatieve symboliek, waaronder het verbranden van de Amerikaanse vlag, hebben de stad in een crisistoestand gebracht. Deze gebeurtenissen, diep geworteld in jarenlange spanningen rond het Amerikaanse immigratiebeleid, tonen een scherpe kloof tussen federale instanties, lokale overheden en gemeenschapsorganisaties. Dit artikel biedt een diepgravende, feitelijke analyse voor een internationaal publiek, gebaseerd op officiële verklaringen, politierapporten, mediaberichten en ooggetuigenverslagen.
Van protest tot rellen: escalatie in de straat
De onrust begon op 3 en 4 juni 2025, toen ICE grootschalige operaties uitvoerde in wijken met een hoge concentratie Latijns-Amerikaanse migranten. Deze acties, gericht op personen met uitzettingsbevelen of criminele veroordelingen, activeerden het Los Angeles Rapid Response Network (LARRN), gecoördineerd door de Coalition for Humane Immigrant Rights (CHIRLA). Vreedzame demonstraties sloegen binnen enkele dagen om in rellen. Op 6 en 7 juni werden meerdere politievoertuigen en een overheidsgebouw in brand gestoken, terwijl molotovcocktails en graffiti gericht op ICE-instellingen opdoken in het centrum van Los Angeles.
Op 7 Juni vond een incident plaats dat nationaal en internationaal viral ging: demonstranten verbrandden in Compton een Amerikaanse vlag terwijl zij vlaggen van Mexico, El Salvador en Guatemala zwaaiden. Deze beelden leidden tot hevige reacties op sociale media en polariseerden het debat verder.
De Los Angeles Police Department (LAPD) meldde dat demonstranten barricades oprichtten en projectielen gebruikten, waardoor het moeilijk werd om de situatie onder controle te krijgen. De politie zette traangas en rubberkogels in. Acht agenten raakten gewond, waaronder twee ernstig. Minstens twaalf burgers liepen verwondingen op, waaronder twee met brandwonden. In totaal werden 40 personen gearresteerd wegens geweld en vandalisme, en 44 anderen op grond van immigratiestatus. De brandweer registreerde 15 brandhaarden, voornamelijk voertuigen en afvalcontainers.
Door het beperkte vermogen van de LAPD om de orde te handhaven, besloot president Donald Trump op 8 juni tot de inzet van 2.000 National Guard-troepen en 700 mariniers. Deze maatregel, genomen zonder voorafgaand overleg met lokale autoriteiten, werd fel bekritiseerd door burgemeester Karen Bass en gouverneur Gavin Newsom. Zij noemden de actie respectievelijk “provocerend” en “ontvlambaar”.
Het federale immigratiebeleid: Van biden naar Trump
De spanningen rond immigratie zijn nauw verbonden met de federale beleidsverschuivingen van de afgelopen jaren. Onder president Joe Biden (2021–2025) werd het immigratiebeleid versoepeld. Het controversiële Remain in Mexico-programma werd in 2021 beëindigd, maar keerde tijdelijk terug in 2022 na juridische procedures. In 2023 registreerde U.S. Customs and Border Protection (CBP) een recordaantal van 2,5 miljoen grensoverschrijdingen, wat leidde tot overbelasting van opvangcentra en rechtbanken, vooral in grensstaten als Californië.
Met de herinauguratie van Donald Trump op 20 Januari 2025 werd een scherpe koerswijziging doorgevoerd. Versnelde uitzettingen werden heringevoerd, ICE-operaties geïntensiveerd. Dit beleid heeft de spanningen in stedelijke gebieden met grote migrantengemeenschappen, zoals Los Angeles, aanzienlijk verhoogd.
CHIRLA en SEIU onder het vergrootglas
Ngo’s spelen een centrale rol in de reactie van de migrantengemeenschap. CHIRLA (Coalition for Humane Immigrant Rights), dat via haar LARRN (Los Angeles Rapid Response Network)- hotline ICE-activiteit monitort, meldde sinds 3 Juni meer dan 50 meldingen. Volgens uitvoerend directeur Angelica Salas werden hieruit protesten georganiseerd, hoewel CHIRLA naar eigen zeggen slechts deelnam aan vreedzame acties en persmomenten.
Conservatieve media en politici beschuldigen CHIRLA van het faciliteren van chaos en wijzen op de $34 miljoen aan staatsfinanciering die de organisatie in 2023 ontving. In maart 2025 trok het Department of Homeland Security (DHS) een subsidie van $100.936 in, maar een daaropvolgende rechtszaak werd afgewezen. CHIRLA ontkent betrokkenheid bij geweld.
De vakbond SEIU (Service Employees International Union), die veel migranten in de dienstensector vertegenwoordigt, organiseerde eigen protestacties tegen de ICE-invallen. Op 6 juni werd SEIU California-voorzitter David Huerta gearresteerd voor het blokkeren van een ICE-voertuig. Op 9 juni kwam hij vrij op een borgsom van $50.000, maar hangt hem een federale aanklacht wegens “samenzwering om een federale agent te belemmeren” boven het hoofd. Deze aanklacht kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal zes jaar.
De FBI onderzoekt een mogelijke “criminele samenzwering” achter de rellen, met bijzondere aandacht voor de rol van ngo’s en individuen zoals Huerta. Vooralsnog zijn er geen formele aanklachten tegen CHIRLA of SEIU zelf.
Federale reactie: national guard en onderzoek
ICE bevestigde dat de operaties begin Juni gericht waren op 47 personen met ernstige veroordelingen of actieve uitzettingsbevelen. Volgens een DHS-woordvoerder was de inzet “noodzakelijk voor de veiligheid van Amerikaanse gemeenschappen”.
De snelle inzet van federale troepen op 8 Juni leidde tot felle kritiek. President Trump rechtvaardigde de inzet als een antwoord op “anarchie die niet getolereerd zal worden”. Gouverneur Newsom bekritiseerde de stap als “zonder coördinatie met de staat” en “potentieel escalerend”.
Reactie van lokale leiders
Burgemeester Karen Bass veroordeelde het geweld, maar wees op de onderliggende systemische druk op steden met grote migrantenpopulaties. “Los Angeles is een stad van inclusie, maar geweld schaadt de gemeenschap,” aldus Bass. Ze pleitte voor meer federale steun voor opvang en integratie, en uitte scherpe kritiek op de inzet van federale troepen zonder lokale afstemming. Governor Newsom beschreef de inzet van federale troepen als “illegaal”, “on-Amerikaans” en een “blatant abuse of power”. Hij noemde de maatregel provocerend en gekleurd door politieke motieven: “Het is niet voor veiligheid, maar om het ego van een gevaarlijke president te strelen” . Hij benadrukte dat lokale en staatsautoriteiten, zoals de LAPD en California National Guard, al voorbereid waren op ordehandhaving en samenwerking aangingen zonder hulp van Washington. Hoewel hij geweld afkeurde, benadrukte hij het recht op vreedzaam protest: “Protest is de basis van deze democratie” .
Samen met procureur-generaal Rob Bonta diende Newsom op 9 Juni een federale klacht in wegens vermeende overschrijding van de bevoegdheden door het presidentieel bevel om troepen in Californië te plaatsen zonder zijn toestemming . In de aanklacht betwist Californië dat de federale troepen correct gemandateerd waren, en eist dat de order wordt ingetrokken omdat het de staatssoevereiniteit schendt en wetten zoals de Posse Comitatus en het Tenth Amendment negeert.
Internationale reactie en maatschappelijke impact
De rellen in Los Angeles hebben wereldwijd de aandacht getrokken. De ambassades van Mexico en Honduras adviseerden hun burgers om protestzones te vermijden en boden consulaire bijstand aan gearresteerden. Beelden van brandende auto’s en vlagverbrandingen veroorzaakten verontwaardiging én solidariteit — afhankelijk van het politieke perspectief.
Conservatieve stemmen, waaronder op Fox News, zien de betrokkenheid van activistische ngo’s als bewijs van georganiseerde ondermijning. Progressieve kringen waarschuwen juist voor repressie van vreedzaam protest en vrezen precedentwerking. De BBC typeerde de rellen als “symptomatisch voor Amerika’s onvermogen om een consistent migratiebeleid te voeren.”
De explosieve rellen in Los Angeles illustreren de diepe verdeeldheid in de Verenigde Staten over migratie, veiligheid en burgerrechten. Het beleid van president Trump markeert een scherpe breuk met zijn voorganger, en de respons van lokale leiders toont een groeiende kloof tussen federaal en lokaal bestuur. De arrestatie van SEIU-voorzitter Huerta, het FBI-onderzoek en de militaire inzet maken van deze crisis meer dan een lokaal incident: het is een nationaal signaal.
Zonder structurele hervormingen en intergouvernementele samenwerking dreigt deze situatie zich te herhalen — niet alleen in Los Angeles, maar in andere Amerikaanse steden waar migratie, ongelijkheid en politieke polarisatie samenkomen.
