De straten van Tel Aviv kleurden rood van fakkels en in Khan Younis klonk gejuich, terwijl in Sharm el-Sheikh onderhandelaars het eerste luik van een wapenstilstand en een gijzelaarsruil bekrachtigden, onderdeel van een twintigpuntenplan waarmee de Amerikaanse president Donald Trump de twee jaar durende oorlog rond Gaza wil beëindigen. De deal pauzeert de gevechten, laat Israëlische troepen terugtrekken tot een afgesproken lijn en koppelt vrijlating van gijzelaars aan een omvangrijke gevangenenruil, al blijft implementatie afhankelijk van goedkeuring door het Israëlische veiligheidskabinet.
Het tijdpad is scherp, want binnen vierentwintig uur na ondertekening moeten Israëlische eenheden beginnen terug te vallen en wordt de vrijlating van alle twintig nog levende Israëlische gijzelaars verwacht op Zondag of Maandag. Tegelijk erkent Hamas dat het bergen van stoffelijke resten tijd kost, wat de emotionele zwaarte van deze fase onderstreept in een conflict dat sinds Oktober 2023 meer dan 67.000 Palestijnse doden en 1.200 Israëlische doden voortbracht. Dat families in Israël en Gaza uitbundig feestvierden, contrasteerde met berichten over nieuwe luchtacties bij Gaza-stad op het moment dat het akkoord werd gemeld, een herinnering dat elk bestand pas echt is wanneer het zwijgen hoorbaar wordt aan het front.
Politiek ligt de balans broos, premier Benjamin Netanyahu noemde het akkoord een diplomatiek succes, maar harde stemmen in zijn coalitie verzetten zich tegen elke afspraak met Hamas en koppelen steun aan de eis dat de beweging na de ruil volledig wordt uitgeschakeld. Arabische staten die het raamwerk steunen benadrukken dat het traject moet uitmonden in een levensvatbare Palestijnse staat, een punt waarop de Israëlische regering de deur dichthoudt, terwijl de volgende fase voorziet in een internationale rol in het civiel bestuur van Gaza met onder meer Tony Blair aan tafel.
De internationale respons wisselde van opgelucht tot waakzaam, met dankbetuigingen aan Washington en aan de bemiddelaars in Caïro, Riyad, Doha en Ankara, maar ook met de kanttekening dat eerdere pogingen strandden op de vragen wie Gaza bestuurt en hoe ontwapening wordt afgedwongen. Daarom wordt de komende week een lakmoesproef, met diplomatie die tegelijk humanitaire toegang moet garanderen, burgers moet beschermen en wederzijds geweldsmonopolie tijdelijk moet vervangen door toezicht dat door alle partijen wordt verdragen.
Voor Suriname leest dit alles als geopolitiek op afstand, toch vertaalt zo’n bestand zich met vertraging naar de praktijk van een kleine economie, want verlaging van spanningen in de regio dempt doorgaans premies op energie, scheepvaart en verzekeringen, wat zich uitbetaalt in lagere importdruk en meer voorspelbare brandstofrekeningen. Terwijl diasporagemeenschappen minder onzekerheid ervaren en handelskanalen minder haperen; wie dat begrijpt zet niet meteen de vlag uit, maar gebruikt het ademmoment om logistieke contracten te heronderhandelen en om vaste buffers op te bouwen zolang de diplomatie nog fragiel is. Stabiliteit ontstaat pas wanneer afspraken landen in kalenders, controlemechanismen en toezicht. Daar zit de winst voor landen ver van het strijdtoneel, want voorspelbare weken geven ruimte om kosten te verankeren en kwetsbare ketens te spreiden, terwijl de wereld meekijkt of deze eerste stilte inderdaad het begin is van een duurzaam einde.
