De Europese Commissie heeft besloten het gebruik van PFAS in blusschuimen stevig aan banden te leggen en zet daarmee een duidelijke beweging in richting een markt die minder afhankelijk is van stoffen die niet afbreken en zich ophopen in bodem, water en zelfs in het menselijk lichaam. De maatregel past in de bredere Europese koers om het gebruik van PFAS in consumenten- en industriële toepassingen zo ver mogelijk terug te dringen, met bijzondere aandacht voor productgroepen waar veilige alternatieven beschikbaar zijn.
Blusschuimen met PFAS waren jarenlang de industriestandaard bij branden met vloeibare brandstoffen, denk aan luchthavens, raffinaderijen en petrochemische installaties. De keerzijde wordt steeds zichtbaarder. De verbindingen zijn hardnekkig, verspreiden zich via run-off en spoelwater naar sloten, rivieren en drinkwaterwinningen en zijn moeilijk en kostbaar te verwijderen. Daardoor verschuift het risicobeeld van een puur operationele keuze naar een combinatie van milieu, volksgezondheid, juridische aansprakelijkheid en toekomstige saneringskosten.
De nieuwe Europese lijn zet producenten en gebruikers ertoe aan om versneld over te stappen op fluorvrije schuimen, die de afgelopen jaren aantoonbaar zijn verbeterd in blusprestaties. Dat betekent niet alleen een andere can op de brandweerauto. Het vraagt ook om aangepaste nozzles, herijkte blusprotocollen, extra trainingen voor crash tenders op luchthavens en het zorgvuldig afbouwen en afvoeren van bestaande PFAS-voorraden, inclusief het reinigen van leidingen, tanks en oefenterreinen waar residu kan achterblijven.
Voor bedrijven met brandscenario’s in de hogere risicoklassen verschuift de economische afweging merkbaar. De prijs van een liter schuimconcentraat weegt minder zwaar dan de potentiële kosten van milieuschade, juridische procedures en loss of licence wanneer lozingen niet aan strengere normen voldoen. Verzekeraars kijken scherper naar preventieplannen, incident logging en de herkomst van blusmiddelen, terwijl financiers vragen naar transitieplannen en milieuverplichtingen op de balans. Wie zijn oefenbeleid verplaatst naar gesloten systemen met recirculatie en wie overstapt op fluorvrije alternatieven vermindert direct de milieu-exposure en vergroot tegelijk de bedrijfscontinuïteit.
De Nederlandse en Duitse drinkwatersectoren waarschuwen al jaren voor de saneringsrekening van PFAS in grond- en oppervlaktewater. Die ervaring speelt mee in Brussel en werkt door in aanbestedingen, vergunningsvoorwaarden en audits bij kritieke infrastructuur. Luchthavens en terminals die vroegtijdig omstapten melden dat prestatieverschillen bij correcte toepassing kleiner zijn dan gedacht en dat het grootste werk zit in procedures, training en het technisch schonen van systemen die decennialang met PFAS in aanraking kwamen.
Suriname constarteer dat deze boodschap breder is dan de Europese wetgeving alleen, want grote afnemers en partners in luchtvaart, olie en gas en logistiek gaan hun ketens toetsen op PFAS-gebruik en afvalstromen, ook buiten de EU. Luchthavenbeheer, EBS, Staatsolie, havenbedrijven en industriële parken doen er verstandig aan de eigen brandpreventie en incidentrespons te screenen op PFAS-afhankelijkheid en een routekaart te maken voor overstap en uitfasering. Wie oefenterreinen heeft waar schuim wordt gebruikt, voorkomt latere kosten door nu al overstapcriteria vast te leggen, spoelwater op te vangen en te behandelen en bestaande voorraden geregistreerd en volgens best practice af te voeren.
In aanbestedingen helpt het om prestatie-eisen te formuleren die aansluiten bij internationale testprotocollen voor fluorvrij schuim en tegelijkertijd lozingsnormen en monitoring vast te leggen, zodat operationele zekerheid en milieubescherming elkaar versterken. Opleiders kunnen modules ontwikkelen waarin brandscenario’s met vloeibare brandstoffen worden geoefend met fluorvrije middelen en waarin onderhoudsteams leren hoe leidingen en tanks PFAS-vrij worden gemaakt zonder de bedrijfsvoering onnodig te verstoren. Banken en verzekeraars die infrastructuur financieren krijgen houvast wanneer bedrijven hun transitiepad documenteren en meetbare mijlpalen opnemen, van voorraadbeheer tot waterkwaliteitsmetingen rond oefenplaatsen.
De Europese stap is geen eindpunt maar een signaal, de markten bewegen richting producten en processen die meetbaar schoner zijn, en regelgeving volgt de techniek. Suriname behoudt handelingsvrijheid, maar wie nu al schakelt naar PFAS-vrije blusstrategieën, wie waterstromen bij oefeningen sluit en wie zijn keten transparant maakt, staat sterker bij internationale audits en voorkomt dat de rekening later dubbele rente vraagt in de vorm van sanering, reputatieschade en gemiste contracten.
